بحران آب در بلوچستان، چرا وزارت نیرو به سرمایه گذاران آب شیرین کن تضمین خرید نمی دهد؟ - مجله آزات وب

به گزارش خبرنگاران از چابهار؛ سیستان و بلوچستان و چابهار به گواه شاخص های موجود به ترتیب بی آب ترین استان و شهر ایران هستند؛ بنا به شاخص های وزارت نیرو شاخص دسترسی مردم سیستان و بلوچستان به شبکه آب کمتر از 70 درصد، در روستاها کمتر از 46 درصد و در بی آب ترین نقطه جمعیتی این استان و ایران؛ شهر چابهار 21 درصد است؛ همه این ها در حالی است شاخص میانگین دسترسی مردم 31 استان ایران به شبکه آب بیش از 90 درصد و شاخص روستایی بیش از 70 درصد است.

سیستان و بلوچستان و به ویژه شهر چابهار در حالی بی آب ترین استان و شهر ایران هستند که در کنار آب های اقیانوسی عمان واقع شده اند؛ بیش از 400 روستای چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران با بیش از 200 هزار نفر جمعیت شبکه آب ندارند و آبرسانی سقایی و تانکری می شوند. در کل سیستان و بلوچستان جمعیت فاقد شبکه به یک میلیون نفر می رسد که عمدتاً در روستاها فاقد شبکه آب هستند و احتیاجهایشان از برکه ها و گودال هایی تأمین می گردد که به شدت وابسته به بارش است.

بی آبی در سیستان و بلوچستان و به ویژه منطقه بلوچستان در حالی است که این استان به گواه سازمان هواشناسی ایران، با فراگیرترین خشکسالی 20 سال گذشته ایران دست و پنجه نرم می نماید؛ صادق ضیائیان رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی می گوید: متأسفانه طی 11 ماه گذشته، استان سیستان و بلوچستان 74 درصد کمبود بارش را داشت و در صدر استان های کم بارش نهاده شد.

عبدالرحمان شهنوازی مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان نیز می گوید: خشکسالی های بی سابقه سیستان و بلوچستان سال جاری به اوج خود رسیده و هم اکنون 100 درصد مساحت سیستان و بلوچستان دچار خشکسالی از درجه های خیلی شدید، شدید و متوسط شده است.

منطقی ترین، کارشناسی ، اصلی ترین و اساسی ترین راه و روش برای آبرسانی به بی آب ترین شهر و استان ایران واقع در کنار آب های اقیانوسی ایران به گواه کارشناسان استفاده از آب شیرین کن و شیرین سازی آب های عمان است.

پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت از محیط زیست می گوید: انتقال آب از دریای خزر و خلیج فارس را به دلیل بسته و نیمه بسته بودن مردود می دانیم اما عمان به دلیل باز بودن، عمق بالا و اتصال آزاد به اقیانوس شرایط بهتری دارد و می تواند با ایجاد تاسیسات آب شیرین کن، آب استان هایی مثل خراسان رضوی، هرمزگان و سیستان و بلوچستان را که در تنش آبی جدی اند و تا سه سال آینده منابع آبی خود را از دست می دهند، تامین کند.

نبود تضمین خرید به آب شیرین کن ها؛ علت انصراف سرمایه گذاران

سرمایه گذاران بومی، داخلی و خارجی بسیاری تاکنون برای احداث آب شیرین کن و آبرسانی به چابهار، سیستان و بلوچستان و حتی استان های شرق ایران اعلام آمادگی کردند اما عدم تضمین خرید به آن ها دلیل مشترک انصراف همه آن هاست.

عبدالغفور ایران نژاد نماینده مردم جنوب بلوچستان؛ چابهار، کنارک، قصرقند و نیکشهر در مجلس می گوید: با آنکه تاکنون بیش از 10 سرمایه گذار برای احداث آب شیرین کن در حوزه چابهار و کنارک اعلام آمادگی نموده اند اما پاسخی از سوی ارگان مربوط دریافت ننموده اند و همچنان منتظرند. وزارت نیرو به سرمایه گذاران تضمین خرید نمی دهد؛ این سرمایه گذاران که بومیان و غیربومیان را شامل می گردد حاضرند تمام سرمایه گذاری ساخت آب شیرین کن را انجام دهند منوط به تضمین خرید که وزارت نیرو تضمین را نمی دهد.

مشخص الدین سعیدی رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار نیز می گوید: با توجه به بحران آب چابهار و موقعیت ویژه و اقیانوسی آن برای استفاده کارآمد از آب دریا، تاکنون سرمایه گذاران بومی و غیربومی زیادی برای احداث آب شیرین کن ابراز تمایل نموده و صریحاً اعلام کردند که تمام سرمایه گذاری های احداث را انجام می دهند منوط به تضمین خرید وزارت نیرو، که البته این تضمین هیچگاه به آن ها داده نشده است. شاید طرح آبرسانی به شرق کشور و حتی فلات مرکزی ایران فعلاً در کوتاه مدت شدنی نیست ولی برای مردم بی آب شهر چابهار که کنار آب های بیکران عمان زندگی می نمایند که قطعاً حتمی است.

وزارت نیرو تضمین داد؛ بعد پس گرفت

با این حال اما پس از سال ها مقاومت در دادن تضمین خرید به بهانه های مختلف و به ویژه محدودیت اعتباری، بالاخره یک پروژه آب شیرین کن در چابهار در شهریورماه سال جاری همزمان با هفته دولت شروع شد.

غلام رضا مجیدی فرماندار ویژه وقت چابهار در مراسم کلنگ زنی آب شیرین کن که با حضور دانیال محبی استاندار سیستان و بلوچستان سیستان انجام شد، گفت: این پروژه توسط بخش خصوصی و با ظرفیت 100 هزار مترمکعب در روز، 44 کیلومتر خط انتقال با سرمایه گذاری 48 میلیون دلار ارزی و 395 میلیارد تومان ریالی بخش عظیمی از آب شرب و صنعتی مورد احتیاج نه تنها شهرستان چابهار، بلکه استان را تامین خواهد نمود.

وی اضافه نمود: فاز نخست این پروژه با ظرفیت 70 هزار مترمکعب در روز طی 24 ماه به بهره برداری خواهد رسید. اجرای این پروژه به دلیل کمبودهای شهرستان چابهار در زمینه تامین آب شرب بهداشتی، از اهمیت زیادی برخوردار است.

با این اتفاق به نظر می رسید وزارت نیرو دست کم برای مردم شهر چابهار ناچار شده به یک سرمایه گذار تضمین خرید بدهد اما دو ماه پس از کلنگ زنی این پروژه خبرها و منابع رسمی و غیررسمی از عدم تضمین خرید وزارت نیرو خبر می دهدند.

این پروژه که در روستای رمین واقع در آب های اقیانوسی شرق چابهار واقع است قرار بوده با تضمین خرید شرکت مهندسی آب و فاضلاب وزارت نیرو بخش مهمی از احتیاج آبی بی آب ترین شهر ایران، چابهار، و هم چنین بلوچستان را تامین کند که وزارت نیرو و مشخصاً شرکت مهندسی آب و فاضلاب وزارت نیرو به آن عدم تضمین خرید داد و سرمایه گذار هم به ناچار برای پروژه خود مشتریان خصوصی مانند شرکت ها و صنایع پیدا کرد.

در همین رابطه خبرنگاران موضوع را با شرکت آب و فاضلاب شهری سیستان و بلوچستان در میان گذاشت که این شرکت خبرنگار خبرنگاران را به مدیرکل جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری سیستان و بلوچستان ارجاع داد.

ماندانا زنگنه مدیرکل جذب و توسعه سرمایه گذاری استانداری سیستان و بلوچستان در گفت وگو با خبرنگاران می گوید: این پروژه مجوزی از دولت برای خرید تضمینی آب را ندارد و طرف قرارداد آن بخش خصوصی و فروش آب به صنعت است. دولت به دلیل محدودیت های اعتباری و تشریفات و مجوزهایی که باید طی گردد به این پروژه آب شیرین کن تضمین خرید نداده است.

وی در عین حال می افزاید: البته امکان دارد بعدها با توجه به محدودیت هایی که چابهار در آب دارد، دولت و شرکت مهندسی آب و فاضلاب صلاح بداند و از این پروژه آب خرید کند اما در حال حاضر تضمینی به این آب شیرین کن داده نشده است.

مدیرکل جذب و توسعه سرمایه گذاری استانداری سیستان و بلوچستان درباره دلیل عدم تضمین خرید وزارت نیرو شرکت مهندسی آب و فاضلاب، می گوید: آب و فاضلاب یک سیستم دولتی است و باید تشریفات اداری آن برای تضمین خرید طی گردد، اگر مجوزی هم صادر گردد تشریفات دارد و باید مناقصه ای برگزار گردد و همه قیمت بدهند و در نهایت یک نفر انتخاب گردد که این پروسه برای این آب شیرین کن انجام نشده است.

با این رفتارها بی عدالتی گسترش می یابد

مشخص الدین رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می گوید: با این رفتارها چگونه می گردد از ناامیدی مردم از طرح های توسعه ای در قلب طرح استراتژیک توسعه سواحل مکران جلوگیری کرد؛ وقتی می بینند که یک مشتری پولدار صنعتی می آید آنجا و به او آب داده می گردد اما شهروند چابهاری و روستانشین رمینی و بریسی آب ندارد و حتی یک متر لوله گذاری هم در روستایش نشده است؛ آیا این احساس دوگانه فراوری اشکال نخواهد نمود؟ آیا بی عدالتی را گسترش نمی دهد؟

وی در گفت وگو با خبرنگاران می افزاید: محور توسعه انسان است، چابهار وقتی می تواند به وظایف ملی و بین المللی خود عمل کند و توسعه یافته گردد که شاخص های زندگی در آن توسعه یابد؛ بدون آب و برق با حاشیه نشینی سرسام آور قطعا چابهار توسعه نمی یابد.

رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار تصریح می نماید: برای ما عجیب است چرا وزارت نیرو با وجود داد و فریادهای مکرر ما، همچنان ندای تشنگی ساحلنشینان چابهاری را نمی گردد و با وجود ظرفیت بی بدیل آب های عمان به آب شیرین کن ها تضمین خرید نمی دهد.

هرچه باشد، احداث آب شیرین کن پروژه ای تایید شده و کارشناسی برای عبور از بحران آبی است؛ روشی که هم اکنون عمده کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و عربستان از آن برای تامین آب شرب و صنعتی خود استفاده می نمایند. معضل فراگیر و جدی آب و عدم ورود و عزم جدی به آن علی رغم اهیمت راهبردی چابهار در سیستان و بلوچستان به عنوان مرکز یکی از استراتژیک ترین طرح های آینده اقتصاد ایران، توسعه سواحل مکران، خود به خود ذهن را به سمت مافیا می برد، مافیای آب!

گزارش از سیدامیرحسین عظیمی

ن