پادشاه عمان میانجی مذاکره مخفی آمریکا با ایران

به گزارش مجله آزات وب، خبرنگاران: وقتی ضیافت شام تمام شد و همه در حالی که متفرق می شدند، با هم دست می دادند، من خطاب به متکی صدا کردم: سلام، آقای وزیر! او زیر لب چیزی به زبان فارسی گفت و رویش را آن طرف کرد و رفت.

پادشاه عمان میانجی مذاکره مخفی آمریکا با ایران

با تور عمان از نگین خاورمیانه دیدن کنید.

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، هیلاری رودهام کلینتو ن وزیر اسبق امور خارجه آمریکا در کابینه اول باراک اوباما و همسر بیل کلینتون چهل و دومین رئیس جمهور آمریکا است. کلینتون که نتوانست در سال 2008 میلادی نامزدی حزب دموکرات را برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری به دست آورد، به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی انتخابات سال 2016 میلادی در نظر گرفته می گردد . کلینتون در سال 2016 میلادی، 69 ساله خواهد شد و نظرسنجی ها نشان می دهد در صورتی که بخواهد وارد عرصه انتخابات گردد و به عنوان نخستین رئیس جمهور زن آمریکا انتخاب گردد، از حمایت قابل توجهی در میان دموکرات ها برخوردار خواهد بود .

هیلاری پس از ترک پست خود در وزارت خارجه آمریکا، در 10 ژوئن 2014 کتاب خاطراتش را تحت عنوان انتخاب های سخت منتشر کرد. این کتاب به موضوعاتی همچون کشته شدن اسامه بن لادن، سرنگونی رژیم قذافی در لیبی، خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و عراق، انقلاب های عربی، سیاست های مرتبط با ایران و کره شمالی، افزایش قدرت چین و روابط با متحدان آمریکا می پردازد.

فصل هجدهم کتاب به بیان خاطرات کلینتون با موضوع ایران می پردازد که این فصل، ایران: تحریم ها و رازها نام دارد.

هیلاری کلینتون در کنار کتاب تازه منتشرشده انتخاب های سخت

تنها ترکیه و برزیل که به خاطر مانور دیپلماتیک شکست خورده خود ناراضی بودند، به قطعنامه 1929 رأی منفی دادند. لبنان با وساطت من، بایدن معاون رئیس جمهور، و ری لاهود وزیر حمل ونقل و از آمریکایی-لبنانی های برجسته، در آخرین لحظات رأی ممتنع داد. چند ساعت قبل، از کلمبیا با میشل سلیمان رئیس جمهور لبنان، تماس گرفتم و به او اصرار کردم که رأی منفی ندهد، کاری که بر اساس نیازهای سیاسی خود را در داخل کشور تمایل داشت انجام بدهد. می دانستم با تصمیم های سختی روبرو است و نهایتاً از رأی ممتنع لبنان شادمان شدم.

قطعنامه از یک قطعنامه بی نقص فاصله زیادی داشت. اجماع با روسیه و چین نیازمند دادن امتیازهایی بود، اما من به آن چه به دست آورده بودیم افتخار می کردم. ایران در طول سال های ریاست جمهوری بوش توانسته بود قدرت های بزرگ دنیا را مقابل یک دیگر به بازی بگیرد و پیروز شده بود از تحریم های جدی بین المللی به خاطر رفتارهای بدش، اجتناب کند. دولت اوباما این وضعیت را تغییر داد.

به رغم پیروزیت مان، می دانستم این فقط شروع راه است. قطعنامه سازمان ملل راه را برای تحریم های یک جانبه بیش تر و بسیار سخت تر توسط آمریکا و دیگر کشورها باز کرد. ما در طول این فرایند با رهبران کنگره هماهنگ نموده بودیم و کنگره به زودی قانونی تصویب می کرد که ضربه سخت تری به اقتصاد ایران می زد. من همچنین با شرکای اروپایی مان هم در خصوص گام های جدیدی که باید بردارند مصاحبه می کردم.

در عین این که فشار [علیه ایران] را افزایش می دادیم، پیشنهاد تعامل را هم روی میز نگه داشته بودیم. دسامبر سال 2010، برای کنفرانسی درباره امنیت در خلیج فارس به بحرین سفر کردم. می دانستیم یک هیئت از دیپلمات های ایرانی نیز احتمالاً در این کنفرانس حضور پیدا می نماید. با وجود برخوردهای کوتاه ریچارد هالبروک [فرستاده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان] و جیک سالیوان [مشاور ارشد دولت در مذاکرات هسته ای با ایران] با مقامات ایرانی در نشست های قبلی، من تا آن موقع هرگز چهره به چهره با همتای ایرانی خود برخورد نداشتم. تصمیم گرفتم از این فرصت برای ارسال یک پیغام استفاده کنم.

میشل سلیمان رئیس جمهور لبنان

وسط سخنرانیم طی ضیافت شام در سالن پایکوبی ریتز کارلتون [صحبت هایم را] قطع کردم و گفتم: اکنون می خواهم مستقیماً خطاب به هیأت اعزامی به این کنفرانس از دولت جمهوری اسلامی ایران صحبت کنم. سالن ساکت شد. منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران به فاصله چند جایگاه از من نشسته بود. گفتم: نزدیک به دو سال پیش، اوباما پیشنهاد صادقانه گفت وگو را به دولت شما ارائه داد. ما هنوز هم به این پیشنهاد متعهد هستیم. شما حق [برخورداری از] یک برنامه صلح آمیز هسته ای را دارید، اما همراه این حق، یک مسئولیت معقول هم می آید: این که از پیمانی تبعیت کنید که زیرش را امضا نموده اید، و نگرانی های دنیا در خصوص فعالیت های هسته ای خود را به طور کامل برطرف کنید. ما به شما اصرار می کنیم که این گزینه را انتخاب کنید، به خاطر مردم تان، به خاطر منافع تان، و به خاطر امنیت مشترک ما.

وقتی ضیافت شام تمام شد و همه در حالی که متفرق می شدند، با هم دست می دادند، من خطاب به متکی صدا کردم: سلام، آقای وزیر! او زیر لب چیزی به زبان فارسی گفت و رویش را آن طرف کرد و رفت. چند دقیقه بعد، دوباره با یک دیگر برخورد کردیم، این بار خارج از ساختمان، در پارکینگ. بار دیگر محبت آمیز او را صدا زدم. باز هم حاضر نشد پاسخم را بدهد. من پیش خودم لبخند زدم. اوباما در اولین سخنرانی مراسم تحلیف خود، به ایران و دیگر کشورهای منفور و منزوی در دنیا گفته بود که ما دستمان را دراز می کنید، اگر شما هم مایل باشید مشت خود را باز کنید. متکی به من نشان داد که این کار چه اندازه سخت است. البته اگر انصاف بدهیم، همین چند وقت پیش بود که ما با پیروزیت در سراسر دنیا کمپینی را برای اعمال تحریم های فلج نماینده علیه کشور او به راه انداخته بودیم. تعامل و فشار. هویج و چماق. ماهیت دیپلماسی همین بود و ما درگیر یک بازی طولانی بودیم.

[آن چه تا این جا گفتیم] زمینه ای شد تا سلطان عمان، ژانویه 2011 آن پیشنهاد مذاکرات مخفی و مستقیم با ایران را به من بدهد. روند پیگیری تعامل به وسیله 1+5 متوقف شده بود. میانجی گری کشورهای ثالث با حسن نیت هم شکست خورده بود. ایران بارها و بارها به اثبات رسانده بود که سرسخت و غیرقابل اعتماد است. با این حال، هنوز هم دلایلی وجود داشت که، با وجود این همه [سرسختی]، سلطان بتواند پیشنهاد خود را عملی کند. هر چه باشد، او همین کار را در خصوص کوه نوردان آمریکایی زندانی شده در ایران انجام داده بود.

دیدار هیلاری کلینتون با سلطان قابوس پادشاه عمان

ماه ژوئیه سال 2009، سه جوان آمریکایی در حالی که در منطقه کوهستانی مرز بین شمال عراق و ایران پیاده روی می کردند، به اتهام جاسوسی توسط نیروهای امنیتی ایران بازداشت شدند. جاشوا فتال، شین بائر، و سارا شورد در میان نمودهای شمال عراق زندگی و کار می کردند و هیچ دلیلی برای مشکوک شدن به جاسوس بودن آن ها وجود نداشت.

از واشنگتن غیرممکن بود بفهمیم که دقیقاً چه اتفاقی افتاده است و آیا این سه نفر از جهت خود در نزدیکی مرز منحرف شده اند یا نه. اما این حادثه، به نوعی تکرار ربودن دو خبرنگار آمریکایی، تنها چند ماه قبل در نزدیکی مرز بین چین و کره شمالی بود و مسئله ای فوری به حساب می آمد. مانند کره شمالی، ما هیچ روابط دیپلماتیکی با ایران یا سفارتی در تهران نداشتیم که یاریی به ما بکند. مجبور بودیم به سوئیسی ها به عنوان حافظ منافع رسمی مان در ایران تکیه کنیم، اما ایرانی ها در ابتدا حاضر به اعطای دسترسی کنسولی به دیپلمات های سوئیسی نشدند، به این معنی که هیچ کس اجازه دیدار با آمریکایی های بازداشت شده را نداشت، اجازه ای که تحت کنوانسیون وین حاکم بر روابط دیپلماتیک میان کشورها، باید داده می شد.

من به شکلی عمومی، آزادی کوه نوردها را خواهان شدم، کاری که طی ماه های بعد آن را تکرار کردم. از سوئیس هم برای فرستادن پیغام خصوصی به ایران استفاده کردم. ما دائم با خانواده های پریشان کوه نوردها در تماس بودیم. ماه نوامبر آن ها را به دفتر خودم در وزارت امور خارجه دعوت کردم تا بتوانیم حضوری هم دیگر را ببینیم. ماه ها طول کشید تا سفیر سوئیس در تهران بتواند برای ملاقات با سه آمریکایی، وارد زندان بدنام اوین گردد. آن ها را ماه ها بدون تفهیم اتهام رسمی و یا دسترسی به وکیل در بازداشت نگه داشته بودند. مادران کوه نوردها اندکی بعد از روز مادر و با یاری سوئیس، توانستند ویزای سفر به ایران دریافت نمایند. قبل از این که آمریکا را ترک نمایند، دوباره با آن ها دیدار کردم و دعایم را [بدرقه راهشان کردم و] با آن ها به تهران فرستادم. آن ها اجازه پیدا کردند دیدار اشک باری با فرزندان خود داشته باشند، اما به آن ها اجازه داده نشد تا فرزندانشان را به خانه برگردانند. ایران از تمام این صحنه ها به عنوان یک شاهکار تبلیغاتی استفاده کرد.

در مدتی که این مصیبت ادامه داشت، من سعی داشتم از هر کانال پشت پرده ای که پیدا می شد، ایرانی ها را متقاعد کنم کوه نوردها را آزاد نمایند. از جیک سالیوان خواستم این پروژه را به عهده بگیرد. تابستان سال 2010 طی یک کنفرانس در کابل افغانستان، سالیوان را فرستادم تا پیغامی را در خصوص کوه نوردها به دست وزیر خارجه ایران بدهد، کاری که سال قبل در لاهه برای عده ای دیگر از آمریکایی های بازداشت شده انجام داده بود. با این حال، رابط کلیدی در عمان بود. یکی از مشاوران ارشد سلطان با دنیس راس مشاور ارشد اوباما درباره ایران تماس برقرار کرد و پیشنهاد داد تا نقش یک میانجی را بازی کند.

عمانی ها به حرفی که زده بودند عمل کردند. سپتامبر 2010، سارا شورد با قرار وثیقه از زندان آزاد شد. هنگامی که ایران را ترک کرد، من با سلطان تماس گرفتم تا از او تشکر کنم و ببینم در خصوص دو کوه نورد دیگر چه کاری می گردد انجام داد (به دست آوردن آزادی آن ها هم یک سال دیگر طول کشید). سلطان به من گفت: ما همواره آماده ایم آن چه را درست است در یاری [به کشورها] انجام دهیم. این حرف او طی نشست و مصاحبهی ژانویه سال 2011 ما، هنوز هم در خاطر من بود.

آزاد کردن یک کوه نورد بازداشت شده، با تسهیل مذاکراتی حساس در خصوص آینده برنامه هسته ای ایران تفاوت زیادی داشت، اما سلطان نشان داده بود می تواند نتیجه [دلخواهش] را به دست بیاورد. بنابراین با دقت به پیشنهاد او درباره یک کانال مؤثر پشت پرده گوش دادم و پرسیدم آیا می توانیم مطمئن شویم که طرف ایرانی مجاز به مذاکره با نیت خوب هست یا نه. هر چه باشد، در نشست 1+5 زمان زیادی گذاشته بودیم، اما نتیجه این بود که توافق ما درون اتاق، در تهران [به راحتی] رد شد.

سلطان نمی توانست قولی بدهد، اما می خواست امتحان کند. من موافق بودم که اگر [در این جهت] جلو می رفتیم، مخفی کاری مطلق، ضروری بود. نمی خواستیم سیرک دیگری [به راه بیندازیم] و از یک طرف برای مطبوعات، ژست بگیریم و از طرف دیگر در داخل کشور تحت فشار سیاسی باشیم. حتی در بهترین شرایط، این [کانال پشت پرده] شانس زیادی برای پیروزیت نداشت، اما ارزش امتحان کردن را داشت. به سلطان گفتم که با اوباما و همکارانم در واشنگتن صحبت می کنم، اما [از همین الآن] باید در خصوص چگونه عملی کردن طرحش فکر کنیم.

اوباما برای آنالیز احتمال مذاکره مخفیانه با ایران، با سلطان قابوس تماس گرفت

طی چند ماه بعد، با احتیاط جلو رفتیم. نگرانی های واقعی وجود داشت در این مورد که با چه کسی صحبت خواهیم کرد و طرف مان چه انگیزه ای دارد. اوباما نگران، اما علاقه مند بود. حتی یک بار خودش با سلطان تماس گرفت و عملی بودن برقراری این کانال دیپلماتیک را آنالیز کرد.

دایره [افراد آگاه از کانال] را کوچک نگه داشتیم. ویلیام برنز [معاون وزارت خارجه]، سالیوان، و من با یک تیم کوچک در کاخ سفید مشغول کار بودیم که اعضایش عبارت بودند از تام دونیلون مشاور وقت امنیت ملی، معاون او دنیس مک دونا، دنیس راس تا پیش از ترک [سمتش] در نوامبر 2011، و پونیت تالوار مدیر ارشد امنیت ملی در امور ایران، عراق، و کشورهای خلیج [فارس]. عمانی ها با ما پیغام هایی مبادله می کردند در خصوص این که مذاکرات چگونه ممکن است شکل بگیرد و چه نوع هیأت هایی اعزام خواهد شد. طبق معمول، دریافت پاسخ های درست از ایرانی ها حتی درباره ساده ترین سؤالات هم سخت بود.

منبع:مشرق

خبرنگاران: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای بازنشر می گردد.

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها

منبع: تسنیم
انتشار: 18 شهریور 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: azatweb.ir شناسه مطلب: 325

به "پادشاه عمان میانجی مذاکره مخفی آمریکا با ایران" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "پادشاه عمان میانجی مذاکره مخفی آمریکا با ایران"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید