قدمی دیگر برای ثبت جهانی خرم آباد - مجله آزات وب

به گزارش خبرنگاران، ثبت دنیای دره تاریخی خرم آباد از مهم ترین پروژه های حوزه میراث فرهنگی و گردشگری لرستان محسوب می شود، شهری که آثار تاریخی و طبیعی زیادی را دل خود جای داده است.

لرستان بیش از پنج هزار اثر تاریخی دارد که از این تعداد بیشتر از دو هزار و 600 اثر تاریخی ثبت ملی شده اند، جایگاه لرستان آنجا بیشتر آشکار می شود که بدانیم این استان رتبه دوم ثبت آثار تاریخی ملی را دارد اما همچنان در حوزه ثبت دنیای آثار تاریخی توفیقی نداشته است.

اهمیت ثبت دنیای خرم آباد از جنبه های مختلف قابل آنالیز است؛ اما نهایی شدن این امر می تواند شاه کلید توسعه مرکز لرستان در حوزه گردشگری باشد.

برای ثبت دنیای این دره باستانی الزامات مختلفی باید لحاظ شود که در این راستا رهاسازی حریم بناهای تاریخی شهر خرم آباد در دستور کار نهاده شده است و متولیان در حوزه های مختلف پای کار آمده اند.

دره خرم آباد در مرکز استان لرستان با وجود پتانسیل های طبیعی و تاریخی متعدد گردشگری و معرفی آن به عنوان یکی از نخستین سکونتگاه های بشری، تا به امروز به دلایل متعددی در لیست میراث دنیای ثبت نشده است

عطا حسن پور مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان چهارشنبه در گفت و گو با رسانه ها، گفت: در راستای ثبت دنیای دره خرم آباد، تخریب سازه های غیرمجاز دامنه غار کنجی انجام شد.

وی اعلام کرد: در ادامه تدوین پرونده ثبت دنیای دره خرم آباد و قلعه فلک الافلاک امروز گام دیگری در راستای برطرف موانع و مسائل پیشروی این پرونده با تخریب سازه های غیرمجاز دامنه غار کنجی برداشته شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان، ادامه داد: این عملیات با پیگیری های مدیرکل بازرسی استان و دستور قضائی دادستان شهرستان خرم آباد و با همکاری اداره کل منابع طبیعی، شهرداری خرم آباد، نیروی انتظامی و یگان حفاظت میراث فرهنگی، پس از 18 سال در حدفاصل قبرستان سراب یاس و غار پیش از تاریخی کنجی انجام شد.

حسن پور، توضیح داد: با این اقدام جهادی و فوری، مسیر دسترسی به غار کنجی باز و در آینده با همکاری شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی، بهسازی مسیر غار نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.

وی با بیان اینکه این اقدام مهم باتوجه به اهمیت پرونده و در راستای برطرف موانع ثبت دنیای دره خرم آباد صورت گرفته است، افزود: غار کنجی یکی از غارهای پیش از تاریخ دره خرم آباد و یکی از عناصر مهم پرونده ثبت دنیای دره خرم آباد است که برای نخستین بار در دهه 60 میلادی به وسیله باستان شناسان آمریکایی مورد کاوش نهاده شد.

دره خرم آباد و قلعه فلک الافلاک به عنوان سهمیه ایران انتخاب شدند

این اقدام در حالی است که پیش از این عطا حسن پور در مورد اقدامات صورت گرفته برای ثبت دنیای دره خرم آباد گفته بود: خوشبختانه پس از 17 ماه کوشش پیگیری و مستمر استاندار لرستان، وزیر میراث فرهنگی، معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه و معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری در لیستی که سال 2024 به یونسکو ارسال می شود، دره خرم آباد و قلعه فلک الافلاک به عنوان سهمیه ایران انتخاب شده است.

وی ادامه داد: سهمیه هر کشور برای ثبت دنیای سالی یک اثر است که خوشبختانه با کوشش مجموعه مدیریتی استان و وزارت میراث فرهنگی، این فرصت برای لرستان به دست آمد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان، اعلام کرد: باتوجه به همکاری مسئولان و اقداماتی که از قبل دراین خصوص صورت گرفته، قبل از خاتمه دی ماه باید این پرونده به یونسکو ارسال شود که باتوجه به زمان اندک به جای مانده، قرار است تا 20 دی ماه پرونده تکمیل و ارسال شود.

حسن پور با بیان اینکه پس از دریافت ابلاغ این طرح از وزارتخانه، 60 روز برای اقدام فرصت داشتیم که اکنون حدود هشت روز آن برای تهیه و تدوین یافته های سپری شده است افزود: در حال حاضر تیم های اسکن لیزر، توپوگرافی، فوتوگرامتری و عکس برداری هوایی مشغول به کار هستند و پرونده به وسیله کارشناسان برجسته در حال تدوین و تهیه است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: بخشی از این پرونده مهم مربوط به غارهای پیش از تاریخ ما است و آنچه در پرونده لحاظ می شود شامل غارهای هفت گانه یعنی قمری، کلدر، کنجی، پاسنگر، گر ارجنه، یافته و گیلوران است که کاوش های آنها صورت گرفته و بعلاوه قلعه فلک الافلاک به همراه سه پل گپ، شکسته و حاجی و طول مسیر رودخانه خرم آباد را شامل می شود.

حسن پور، توضیح داد: در راستای تکمیل پرونده ثبت دنیای، لند اسکیپ شهر خرم آباد نیز در این طرح لحاظ شده که شامل مخمل کوه، سفیدکوه و یافته است.

وی با بیان اینکه مساحت عرصه آثار در این پرونده، بیش از 100 هکتار است، گفت: این امر نشان دهنده حجم بزرگ کار است که در واقع یکی از بزرگ ترین پرونده های ثبت دنیای ایران نیز به شمار می رود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان، اظهار کرد: مساحت مربوط به پرونده ثبت دنیای دره خرم آباد شاید هم میزان پرونده ثبت باغات و کاروان سراهای کشور باشد که کوشش می کنیم با هم اندیشی باستان شناسان و کاوشگران استان، روایتی مناسب برای روند حضور انسان در غارهای تاریخی، سکونت در دره خرم آباد و ساختن قلعه فلک الافلاک را به خوبی نمایش دهیم.

کلیدی برای جذب گردشگران خارجی

رضا دالوند معاون عمرانی استانداری لرستان هم با اشاره به اینکه پرونده اولیه ثبت دنیای دره خرم آباد به یونسکو ارسال می شود، اعلام کرد: اگر بتوانیم این را به ثبت برسانیم، در بحث جذب گردشگران خارجی پیروز خواهیم بود.

بنابراین گزارش؛ شهری که امروزه از آن به نام خرم آباد نام برده می شود از نخستین سکونت گاه های مردم ایران به شمار می رود، آبشارهای زیبا، سراب ها، دریاچه کیو، پارک های جنگلی، آبسرده، بیدهل، گلستان، رباط، زاغه، آبشار بیشه و … از جمله جاذبه های و منظر طبیعی این شهرستان محسوب می شود.

اهمیت شهرستان خرم آباد علاوه بر موقعیت استراتژیک آن به عنوان پل ارتباطی شمال به جنوب به آثار تاریخی و ما قبل تاریخ موجود در این شهرستان بازمی شود.

منظر این دره به دوران پیش از تاریخ آنقدر اهمیت داشته که سه دانشگاه بزرگ دنیا به نام های میشیگان، ییل و رایس آن را محل مطالعات باستان شناسی خاورمیانه می نمایند و آنقدر اهمیت دارد که وقتی دنبال پیشینه بشر و کشف نخستین سکونتگاههای بشر می گردند، این دانشگاه ها دو نفر از انسان شناسان و باستان شناسان برجسته و بزرگ خود را به این دره اعزام می نمایند.

غارهای پیش از تاریخ کنجی، یافته، پاسنگر، گر ارجنه، قمری، پل شاپوری، قلعه فلک الافلاک، آسیاب گبری، گرداب سنگی، مناره آجری، مقبره بابا طاهر، سنگ نوشته، پل صفوی، حمام گپ و … از جمله آثار تاریخی موجود در این شهرستان است.