وقتی می خواهید خودروساز شوید!
به گزارش مجله آزات وب، خودرو یکی از پیچیده ترین مصنوعات بشری است و تقریبا تمامی علوم مهندسی و پایه در ساخت یک خودرو مورد احتیاج است. از مهندسین مکانیک و برق تا شیمی دان ها و مهندسین نساجی در طراحی و ساخت خودرو مشارکت دارند. این گستردگی سبب شده است فراوری یک خودرو هم بسیار پیچیده و هم بسیار سرمایه بَر گردد. هیچ شرکت خودروسازی در جهان وجود ندارد که تمامی مراحل طراحی و ساخت قطعات یک خودرو را به تنهایی انجام دهد و سازندگان قطعات بازوی مهمی در فراوری خودرو هستند. هرچند ممکن است قطعات مهمی مانند کنترلرهای الکترونیکی در خارج از شرکت ها ساخته گردد، اما همه خودروسازان جهان فرایند اصلی فراوری را در داخل خود حفظ می نمایند و آن را به پیمانکاران فراوریی محول نمی نمایند.
فارغ از خودروهای تیراژ محدود و معدود پروژه مشارکت طراحان و سازندگان خودرو، در واقع همه شرکت های خودروسازی صاحب چهار فرآیند اصلی پرس، بدنه سازی، رنگ و مونتاژ خودرو هستند. البته تقریبا همه خودروسازان طراحی و فراوری موتور را هم در انحصار داخلی خود نگاه می دارند، اما سایر قطعات را از تامین نمایندگان بیرونی خریداری می نمایند که ممکن است قطعات با مالکیت معنوی قطعه ساز باشد و یا به صورت خاص، برای خودروساز هدف طراحی شده باشند.
فرآیند فراوری خودرو از پرسکاری و فراوری قطعات بدنه شروع می گردد. هرچند استفاده از مواد مرکب در خودروها به صورت روز افزون در حال افزایش است، اما همچنان بیشتر خودروهای جهان عمدتا از آلیاژهای خاص فولادی یا آلومنیوم ساخته می شوند. قالب ها و خطوط پرس پرهزینه ترین بخش خودروسازی است که حداقل چند صد میلیون دلار سرمایه مصرف می نماید. مقدار ظرفیت دستگاه های پرس در خودروسازی، متناسب تعداد عملیات برش و شکل دهی قطعات و تیراژ نهایی خودرو مشخص می گردد که در قطعات مختلف فرق دارد.
خود سالن پرسکاری شامل دو بخش اصلی است. بخش اول فراوری ورق های برش خورده یا اصطلاحا Blank و مرحله دوم، شکل دهی بلانک ها. به علت اینکه ورق به صورت رول شده به خطوط پرسکاری وارد می شوند و کیفیت سطوح و تلورانس ضخامت ورق در کیفیت قطعات نهایی بسیار موثر است، احتیاج است ورق های کویل شده باز شوند که به آن اصطلاحا Decoiling گفته می گردد.
بیشتر بخوانید: آیا خودروسازان بزرگ جهان به ایران برمی گردند؟
خط بلانکینگ مکانیکی ساخت شرکت Schuler آلمان
خط بلانکینگ لیزری ساخت شولر المان
خط بلانکینگ لیزری ساخت شولر المان
قبلی 1 از 3 بعدی
عملیات باز شدن با یک کشش وزنی خود ورق همراه است و سپس ورق با غلتک صاف می گردد. بعد از باز شدن کویل، ورق وارد خطوط پرس برشکاری می گردد و بلانکها مطابق ابعاد مورد احتیاج فراوری می گردد. این مرحله اصطلاحا Blanking نامیده می گردد و پرس های این مرحله عمدتا به صورت ضربه ای هستند که سرعت بسیار بالایی دارند؛ هرچند اخیرا بعضی سازندگان این خطوط، دستگاه های برش لیزری پرسرعت را برای فراوری بلانک بکار گرفته اند. زمان فراوری یک بلانک معمولا در حد چند ثانیه است که بسیار بالاتر از ظرفیت فراوری خودرو می باشد.
مرحله دوم، شکل دهی قطعات با Forming می باشد. عملیات شکل دهی با قالب های شکل دهی صورت می گیرد و ورودی دستگاه ها، بلانک های انبارش شده مرحله قبل است. در این مرحله، قطعات متناسب با شکل و پیچیدگی ها، ممکن است طی یک یا چند مرحله به شکل نهایی برسند و نهایتا با قالب های برش Trimming Dies، قطعه نهایی فراوری گردد. پرس های مورد استفاده در این سالن متناسب نوع طراحی بدنه و قالب، عمدتا مکانیکی هستند و کمتر از پرس های هیدرولیک و یا روش های دیگر برای فراوری استفاده می گردد. سال هاست عملیات انتقال قطعات به زیر پرس ها به واسطه خطر بالای انسانی به وسیله ربات ها صورت می گیرد و نهایتا خطوط پرسکاری بدون آنکه نیروی انسانی زیادی بکار بگیرند، قطعات بدنه را فراوری می نمایند. بعلاوه، در انتهای هر مرحله قطعات فراوریی با استفاده از دستگاه های میزان گیری دقیق CMM و یا فناوری های روز (مانند اسکن با دقت بالا) کنترل کیفی می شوند تا قطعات فراوریشده، قابلیت استفاده در جیگ های دقیق خطوط بدنهسازی را داشته باشد.
بیشتر بخوانید: آنالیز تاریخچه و نکات مهم خرید شورولت نوا و بیوک اسکای لارک
قالب فرم دهی پنل بدنه
خط پرس شاپ اشکودا
کنترل کیفیت رباتیک قطعات ساخت GOM
کنترل کیفیت رباتیک قطعات ساخت GOM
انتقال پنل های فراوریی به وسیله رباتها
کنترل کیفیت قطعات خط پرس در شرکت BMW
قبلی 1 از 6 بعدی
فراوری قطعات پرسی کوچک هرچند فرایند مشابهی دارد، اما کمتر شرکت خودروسازی آن را در داخل خود انجام می دهد و معمولا فراوری قطعات بزرگ مانند پنل های چپ و راست Side Panel درب موتور و صندوق، سقف و قطعه کف Underbody در داخل شرکت صورت می گیرد. به هر شکل، فرایند فراوری بلانک و شکل دهی با سرعت بسیار بالا صورت می گیرد، لذا فراوری در سالن های پرس به صورت محموله ای یا Batch Production آنجام می گردد و قطعات مختلف برای دوره های زمانی مشخصی فراوری و انبارش می شوند یعنی خودروساز از یک خط پرس برای فراوری بلانک های فرق داردفاده می نماید و بعد از فراوری تعداد مشخصی از بلانک ها، قالب های بلانک را تغییر می دهد و بلانک سایر قطعات را فراوری می نماید. عینا در خطوط شکل دهی هم همین اتفاق می افتد و بعد از فراوری قطعات نهایی، قالب ها تعویض می گردد. دوره زمانی فراوری هر محموله به ظرفیت نهایی فراوری خودرو و زمان مورد احتیاج برای تعویض و تنظیم قالب ها بستگی دارد.
با این روش، خودروساز از احداث چندین خط پرس بی احتیاج می گردد و می تواند مقدار سرمایه گذاری را کاهش دهد. هرچند در خودروسازان کوچک، ممکن است عملیات فراوری بلانک ها به سایر خودروسازان برون سپاری گردد و یا چند خودروساز به صورت مشترک یک خط را احداث می نمایند.
منبع: بلاگ دیوار