ایکوفوم و میزبانی چهل ویکمین اجلاس در تهران - مجله آزات وب

این کمیته در سال 1356 (1977 میلادی) از سوی اعضای موزه های دنیا که با مباحث نقش اجتماعی موزه ها و عملکرد تخصصی آنها در ارتباطند، تأسیس شده است.

اعضای ایکوفوم بمنظور تبادل اطلاعات موزه شناسی با متخصصان این رشته در دنیا، هر ساله جلسات علمی و آکادمیکی را در کشورهای مختلف برگزار می نمایند. علاوه بر این، کمیته ملی موزه شناسی بیش از سی سال است که نسبت به فراوری دائمی بزرگترین مجموعه کتابشناسی موزه شناسی، گرد آوری مجموعه ای از اسناد نظری و علمی که به صورت نشریات ماهنامه یا فصل نامه و سلسله مطالعات موزه شناسی (ISS) ارائه می گردد، اهتمام ورزیده است.

ریاست این کمیته برای سال 2019-2016 برعهده آقای فرانسوا مِرِس است. نامبرده اهل کشور فرانسه و استاد دانشگاه سوربون- پاریس جدید (3) می باشد. ساختار کمیته بین المللی موزه شناسی از سه بخش تشکیل شده است که عبارتند از: - اعضای هیأت مدیره که برای سال 2019-2016 همراه با رئیس این کمیته، یک هیأت پانزده نفره را تشکیل می دهند،- مشاور ارشد: شش نفر،- کمیته های فرعی منطقه ای: از آن جمله می توان به کمیته منطقه ای آمریکای لاتین و کارائیب (LAM) ، کمیته حوزه سیبریا و جنوب شرق آسیا و اقیانوس آرام (ICOFOM SIB و SAP) اشاره نمود. از جمله اهداف کمیته بین المللی موزه شناسی (2013-2010) می توان به موارد زیر اشاره نمود: - تقویت تأثیر دنیای کمیته بین المللی موزه ها،- حمایت از ارزش میراث،- حمایت از بکارگیری استاندارهای مناسب و با کیفیت در موزه ها. از جمله اهداف کلی نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود: - توسعه تنوع عضویت ها در حوزه های فرهنگی و جغرافیایی ایکوفوم،- جستجوی راههایی برای مشارکت جوانان و ملل منفعل که نماینده کمتری دارند،- معین وب سایت ایکوفوم به عنوان مرکز اطلاعات مربوط به موزه شناسی و فعالیت های موزه شناسی در سراسر دنیا.- کوشش برای افزایش دسترسی بیشتر به خروجی های ایکوفوم به وسیله ترجمه مطالب به سه زبان رسمی (انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی)،- افزایش استفاده از رسانه های الکترونیکی،- تشویق به انتشار علم موزه و موضوعات مربوط به آن به وسیله برگزاری دوره هایی برای مشارکت اعضا و راهنمایی چنین کوشش هایی به صورت مناسب،- ترویج مبادلات بین کارشناسان ایکوفوم و دو کمیته اصلی آن، یعنی کمیته آمریکای لاتین و کارائیب (ICOFOM LAM) و کمیته حوزه سیبریا و جنوب شرق آسیا و اقیانوس آرام (ICOFOM SIB و SAP)،- تقویت کار مشترک با دانشگاه ها و سایر موسسات آموزش عالی و مراکز آموزشی،- ارتقای کتاب مفاهیم کلیدی موزه شناسی (که در حال حاضر بر روی سایت کمیته بین المللی موزه ها -ICOM، قرار گرفته است)،نشست های این کمیته با موضوعات متنوع، هر ساله در کشورهای عضو برگزار می گردد. هدف از برگزاری این جلسات سالیانه ایجاد یک انجمن بین المللی برای بحث و آنالیز موضوعات موزه شناسی در سطح عالی است.روش های موزه شناسی در دنیا متفاوت است، برای نمونه: در برخی از موزه ها ملی گرایی در اولویت است و در برخی دیگر حفاظت و برگزاری نمایشگاه های آثار برجسته نقش اصلی را بازی می نماید. تنوع گسترده حوزه موزه شناسی باعث شده تا جلسات سالانه از اهمیت خاصی بمنظور ثبت و ضبط این تفاوت ها برخوردار باشد.

برگزاری این جلسات، فرصت مناسبی است برای طرح موضوعات خاص موزه شناسی و به اشتراک گذاری مطالب از سوی موزه داران سراسر دنیا. هر سه سال یکبار نیز جلسه کمیته بین المللی موزه ها برگزار می گردد که در طی آن انتخاب کمیته های اجرایی و هیأت مدیره برای سه سال آینده انجام می گیرد. همانگونه که اشاره شد هر یک از جلسات سالیانه با موضوع خاصی برگزار می گردد، برای نمونه :- سی و هفتمین اجلاس سالیانه این کمیته در پاریس- فرانسه با موضوع گرایش های جدید در موزه شناسی،- سی و هشتمین اجلاس در توسکوبا- ژاپن با موضوع موزه شناسی با نگاهی برمفاهیم موزه، کتابخانه و آرشیو،- سی و نهمین اجلاس در میلان- ایتالیا با موضوع موزه های یغماگر،- چهلمین اجلاس در هاوانا- کوبا با موضوع سیاست گذاری و اصول موزه شناسی.چهل و یکمین اجلاس کمیته بین المللی موزه شناسی با موضوع موزه شناسی و تقدس در تاریخ 27-23 مهر ماه 1397 با هماهنگی کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم ایران)، در موزه ملی ایران برگزار گردید.در توصیف موضوع انتخاب شده برای اجلاس تهران، کمیته بین المللی موزه ها به این نکته اشاره می نماید که مفهوم تقدس به طور شگفت انگیزی به مبانی موزه شناسی نزدیک است. مقدسات را می توان به میراث ناملموسی تشبیه کرد که حضور آنها را نه تنها در مراسم مذهبی، ابزارها و اشیاء می توان دید، بلکه فرم معماری برخی از موزه ها نیز الهام گرفته از برخی از مکان های مذهبی مانند کلیسا (موزه ریجکس در آمستردام- هلند) است و حتی گاهاً فضاهای داخلی آنها نیز به نوعی در ارتباط با مکان های مقدس طراحی شده است. از دیدگاهی دیگر، برخی از مکان های مقدس از دیرباز محل نگهداری مجموعه های گرانبهایی می باشند که در حال حاضر برخی از آنها در فهرست میراث دنیای ثبت شده و در آنها فعالیت موزه ای خاصی انجام می گیرد. هدف از برگزاری نشست تهران، تحلیل پیوندهای بین موزه شناسی و تقدس است. در این راستا چهار طرح تحلیلی مورد توجه قرار گرفته است: 1- موزه- معبد- مذهب، 2- موزه ای بودن- میراث- تقدس، 3- علمی- سیاسی- مذهبی، 4- موزه شناسی- تقدس- الهیات. در برنامه این اجلاس سخنرانی های کلیدی اعضای ایکوم، کارگاه های تخصصی، بازدید های تخصصی و نیز ارائه مقاله های برگزیده در نظر گرفته شده است.

* دانشجوی دکترای تاریخ هنر- دفتر امور بین الملل سازمان