بسیاری مسائل دوران سالمندی ریشه در بدتعاملی شناخت و هیجان دوره های قبل زندگی دارد
به گزارش مجله آزات وب، زهرا طبیبی مترجم کتاب یکپارچه سازی هیجانات و شناخت در طول عمر نوشته گیزلا لابووی-وی یف که به تازگی از سوی انتشارات ارجمند منتشر شده در گفت وگو با خبرگزاری کتاب ایران درباره این اثر شرح داد: از دیرباز، دو مفهوم شناخت و هیجان به عنوان دو وجه وجودی انسان مورد توجه دانشمندان فلسفه و روانشناس بوده است. شناخت معمولا به عنوان ظرفیت/ظرف و هیجان به عنوان نیرو، انرژی معرفی می گردد نگاه نسبت به این دو وجه در طول تاریخ مطالعه انسان دست خوش دگرگونی های گسترده ای بوده است. در برهه ای از زمان نگاه ویژه ای به ظرفیت شناختی می شد و هیجان به عنوان نیروی بازدارنده رشد ظرفیت شناختی در نظر گرفته می شده است.
وی ادامه داد: در زمان های اخیر، عکس این ایده قوت گرفته و به هیجان به مثابه نیرو و انرژی در نظر گرفته می گردد که ظرفیت شناخت را به راه می اندازد و باعث رشد و توسعه آن می گردد در نگاه اول همه هم و غم فلاسفه و دانشمندان در سرکوبی هیجانات بوده است. در نگاه دوم به هیجانات بهاء داده شده و نقش پراهمیت آن در رشد تفکر انسان مورد توجه قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه نگارنده کتاب یکپارچه سازی شناخت و هیجان در طول عمر، با بیانی بسیار ساده، شیوا و منسجم و دلچسب چگونگی انفصال و اتصال دو مفهوم شناخت و هیجان را از دو وجه تاریخی و تحولی شرح می دهد اعلام کرد: در سیر تاریخ، به چه دلایلی دو وجه وجودی انسان یعنی شناخت و هیجان از هم تفکیک و یکی (هیجان) قربانی دیگری (شناخت) شد. در این سیر تاریخی، چه وقایعی بر این تفکیک تشکیک وارد کرد و در پی آن چگونه توجه ها به آنالیز نیرو و انرژی هیجان معطوف شد. از لحاظ تحولی این دو وجه وجودی انسان یعنی شناخت و هیجان در سال های اول زندگی چگونه با یکدیگر ارتباط برقرار می نمایند، و این ارتباط چگونه به تعامل سازنده در سال های میانی زندگی توسعه می یابد و در نهایت چگونه در دهه های آخر عمر با یکدیگر درهم آمیخته می شوند.
طبیبی اضافه نمود: کتاب به زبان ساده ای نوشته شده و از حجم مطلوبی برخوردار است. بعلاوه دید نوی به موضوعات قدیمی ارائه می دهد. با این وجود کتاب در شکل و محتوای فعلی برای عموم مردم چندان قابل استفاده نیست. اما کتاب با ارائه مثال های واقعی سعی در مجذوب کننده کردن بحث چگونگی یکپارچه شدن دو ظرف شناخت و هیجان با نگاه تاریخی و طول عمری دارد. به همین علت، احتمال می رود به وسیله کتاب خوان های علاقه مند به سؤالات و اطلاعات مربوط به تحول عاطفی در طول مراحل مختلف زندگی نیز خوانده گردد.
این مترجم گفت: این کتاب به طور خاص برای متخصصین و دانشجویان رشته های تحصیلی روانشناسی، علوم تربیتی و علوم شناختی در دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و تمامی متخصصان حوزه های رفتاری یا زیست شناختی علاقمند به مباحث تحول در طول عمر اعم از متخصصین در حوزه کودک، نوجوان، بزرگسال و سالمند مفید خواهد بود.
او در ادامه با اشاره به دو رویکرد اصلی کتاب به موضوع آن عنوان نمود: یکی نگاه مثبت گراست و دیگری نگاه آسیب شناختی است؛ کتاب به طور کل نگاه مثبت گرا دارد از این جهت که نشان می دهد مسیر رشد دو ظرف وجودی انسان یعنی شناخت و هیجان چگونه است. در هر گروه سنی افراد از لحاظ شناختی و هیجانی و ارتباط این دو باهم از چه ویژگی هایی برخوردارند و به زبان ساده در این زمینه چه انتظاراتی از هر گروه سنی می توان داشت. بنابراین با عمومی سازی این دانش به افراد در شناخت کاملتر خود یاری کرد.
به گفته این مترجم، علاوه بر این، کتاب به رشد نرمال دو وجه وجودی انسان یعنی شناخت و هیجان می پردازد و در هر دوره سنی کوشش می نماید مسائلی که ممکن است در نتیجه بدتعاملی این دو وجه به وجود آید را بیان کند. از این جهت بسیار لازم است که چنین مباحثی در سطح جامعه مطرح شوند. یعنی مردم باید مطلع شوند که اولا در هر دوره سنی هیجانات و شناخت چگونه با همدیگر ارتباط برقرار می نمایند و از افراد در یک گروه سنی چه ویژگی های عاطفی و فکری انتظار می رود، دوم اینکه در هر گروه سنی چه مسائل رفتاری و روانی بیشتر عمومیت دارد و این مسائل چگونه بر اثر بدتعاملی هیجان و شناخت به وجود می آیند. بدتعاملی که ممکن است حاصل یکی از عوامل زیستی، فردی، اجتماعی و فرهنگی یا مجموعه ای از این عوامل باشد. برای ارتقاء بیشتر کیفیت زندگی و سلامت روان و پیشگیری از بسیاری از مسائل رفتاری و روانی بطور موثرتری، انتشار چنین دانشی در سطح جامعه یاری نماینده خواهد بود.
طبیبی درباره ادبیات این حوزه اعلام کرد: کتاب در حوزه رشد و تحول به اندازه نسبتا مطلوبی در کشور نوشته یا ترجمه شده است. البته بعضی از ا ین کتاب ها خیلی قدیمی هستند که صرفا با تکرار چاپ آنها در دهه ها، در شمار کتاب های رشد و تحول قرار می گیرند. با توجه به رشد سریع علم در این زمینه، عرضه کتاب ها با رویکردهای نو یک ضرورت است. وجه متمایز کتاب حاضر نگاه متفاوت، یکپارچه، متمرکز و در عین حال گسترده (طول عمری) آن به موضوع تعامل شناخت و هیجان است.
او در خاتمه گفت: نکته دیگر این است که با توجه به روند افزایش جمعیت کشور در 4-5 دهه گذشته به سادگی انتظار می رود که جمعیت بالایی که دوره بزرگسالی خود را اکنون در حال طی کردن هستند، در دو سه دهه دیگر جمعیت بزرگ سالمندان کشور را تشکیل خواهند داد. کتاب با مطرح کردن بسیاری مسائل دوران سالمندی که ریشه در بدتعاملی شناخت و هیجان در دوره های قبل زندگی دارد، توجه ویژه ای به دوره بزرگسالی می نماید و اهمیت آن را با نگاه پیشگیرانه گوشزد می نماید. بنابراین برای داشتن سالمندان با سلامت روان از هم اکنون باید سیاست گذاری های به سمت برنامه های پیشگیرانه مناسب برای دوره های بزرگسالی و سالمندی حرکت کند و کتاب می تواند در این زمینه هم موثر باشد.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران