رودخانه اسلیمز؛ داستان غم انگیز دزدیده شدن یک رود
به گزارش مجله آزات وب، رودخانه اسلیمز یکی از مهمترین و بزرگترین رودخانههای کاناداست که در استان آلبرتا جریان دارد. این رودخانه زیبا و حیاتبخش، منبع آب و زندگی برای مردم بومی منطقه بهشمار میرفت؛ اما در دهههای اخیر، بخش اعظمی از آب آن توسط دولت کانادا بهطور غیرقانونی منحرف شده و این رودخانه عظیم تقریباً خشک شده است.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی داستان غمانگیز رود اسلیمز و دزدیده شدن آن توسط دولت کانادا بپردازیم. همچنین به تبعات این اتفاق برای محیط زیست و مردم بومی منطقه نیز خواهیم پرداخت.
رود اسلیمز؛ رگ حیاتی شمال غرب کانادا
رودخانه اسلیمز یکی از سرشاخههای رود مکنزی به حساب میآید. این رود از کوههای راکی در غرب استان آلبرتا سرچشمه میگیرد و پس از طی مسیری طولانی به رود مکنزی میپیوندد.
طول رود اسلیمز حدود 700 کیلومتر است و مساحت حوضه آبریز آن نیز حدود 122 هزار کیلومتر مربع میباشد. این رودخانه از دشتهای پربرف غربی کانادا عبور میکند و سپس وارد جنگلهای انبوه شمالی میشود.
رود اسلیمز به دلیل عبور از مناطق بکر، دارای طبیعتی زیبا و بینظیر است. علاوه بر زیباییهای طبیعی، این رود منبع حیات و معیشت برای بومیان منطقه بهشمار میرفت.
قبایل سرخپوست از زمانهای قدیم کنار این رود میزیستند و از آب آن برای آشامیدن، شکار و ماهیگیری استفاده میکردند. بنابراین رود اسلیمز بخشی جداییناپذیر از زندگی و فرهنگ بومیان بهشمار میرفت.
طرحهای انحراف رودخانه اسلیمز
اما این وضعیت در دهه 1960 میلادی به کلی تغییر کرد. دولت کانادا در آن سالها طرحی را آغاز کرد تا بخش اعظمی از آب رود اسلیمز را منحرف کند.
هدف از این کار، انتقال آب به شهرها و مناطق پرجمعیت جنوبیتر بود. بخشی از آب منحرف شده وارد دریاچه آتاباسکا شد تا مصرف آب شهرکهای اطراف آن را تأمین کند.
بخش دیگر نیز از طریق کانالی به سمت جنوب هدایت شد تا نیاز آبی شهرهایی مانند کلگری و ادمونتون را برطرف سازد.
این پروژه انتقال آب، با نام «پروژه انحراف شمال» شناخته میشود. دولت کانادا بدون توجه به حقوق بومیان و بدون کسب مجوز، اقدام به اجرای این طرح کرد که منجربه بروز فاجعهای زیستمحیطی و انسانی شد.
پیامدهای فاجعهبار انحراف رود اسلیمز
انحراف رود اسلیمز تبعات مخربی به همراه داشت که تا به امروز نیز ادامه دارد:
1. خشک شدن دریاچه آتاباسکا
یکی از پیامدهای انحراف رود اسلیمز، خشک شدن تدریجی دریاچه آتاباسکا بود. این دریاچه که زمانی یکی از بزرگترین و زیباترین دریاچههای کانادا محسوب میشد، امروزه به یک باتلاق تبدیل شده است.
آبهای وارد شده از رود اسلیمز بهشدت آلوده بود و باعث شد دریاچه آتاباسکا از بین برود. در نتیجه اکوسیستم غنی آن نابود شد و صید ماهی بهشدت کاهش یافت.
2. نابودی جنگلها و تالابها
جنگلها و تالابهای حاشیه رود اسلیمز نیز از خشک شدن آبراهه آسیب جدی دیدند. هزاران هکتار از جنگلهای کهن اطراف رودخانه از بین رفت.
همچنین بسیاری از تالابهای حاصلخیز منطقه به دلیل قطع جریان آب، خشک شدند. این امر باعث از بین رفتن زیستگاه حیات وحش و پرندگان مهاجر شد.
3. بحران کمآبی
کاهش شدید حجم آب رودخانه موجب بروز بحران کمآبی در منطقه شد. دیگر آب کافی برای کشاورزی، دامداری و دیگر نیازهای ساکنان محلی وجود نداشت.
خشکسالیهای مکرر و کاهش بارندگی بحران را تشدید کرد. در نتیجه، سطح زیرکشت محصولات کاهش یافته و دامداری نیز با مشکل مواجه شد.
4. تخریب فرهنگ بومیان
شاید مهمترین پیامد انحراف رود اسلیمز، نابودی فرهنگ و سبک زندگی سنتی بومیان باشد. این رود برای قرنها منبع معیشت و بقای آنها بهشمار میرفت.
با ناپدید شدن رود و خشک شدن دریاچهها و تالابها، دیگر امکان شکار و ماهیگیری برای بومیان وجود نداشت. بنابراین آنها ناچار به ترک سرزمینهای اجدادی خود شدند.
فرهنگ و سنتهای این قبایل که در پیوند عمیق با طبیعت بود، دچار آسیب جدی گردید.
مبارزه بومیان برای احیای رودخانه
بومیان منطقه پس از مشاهده فاجعه زیستمحیطی ناشی از انحراف رود اسلیمز، دست به مبارزه زدند تا حقوق خود را مطالبه کنند.
آنها خواهان بازگرداندن آب به مسیر اصلی و احیای دوباره رودخانه بودند. اعتراضات و اجتماعات مسالمتآمیز زیادی برگزار شد و فعالان حقوق بومیان صدای اعتراض خود را به گوش مسئولان رساندند.
سازمان ملل نیز در سال 2007 حکمی صادر کرد و خواستار بازگرداندن آب به رود اسلیمز و جبران خسارت بومیان شد.
اما متأسفانه تاکنون هیچ اقدام موثری از سوی دولت کانادا برای احیای رودخانه صورت نگرفته است. بومیان همچنان برای نجات رود خشک شده خود مبارزه میکنند.
آنها امیدوارند بتوانند روزی دوباره شاهد جریان یافتن آب در رود اسلیمز باشند و فرهنگ و معیشت از دست رفته خود را احیا کنند.
نتیجهگیری
داستان رود اسلیمز نمادی از بیتوجهی به حقوق بومیان و تخریب محیط زیست توسط دولت کاناداست.
انحراف غیرقانونی این رودخانه عظیم، فاجعهای زیستمحیطی و انسانی به بار آورد.
دریاچهها خشک شدند، جنگلها از بین رفتند و معیشت بومیان نابود گردید. این اتفاق نشان داد که چگونه طرحهای توسعهای کوتهفکرانه میتواند بلایی بر سر محیط زیست و مردم بیاورد.
امیدواریم دولت کانادا روزی مسئولیت خود را بپذیرد و اقدامات جبرانی لازم را برای احیای رود اسلیمز و حقوق بومیان انجام دهد. در غیر این صورت، این رودخانه زیبا و سرزمینهای اطراف آن هرگز نخواهد توانست به حیات خود ادامه دهد.
سوال و جواب
س1: چرا دولت کانادا آب رود اسلیمز را منحرف کرد؟
ج: برای انتقال آب به مناطق پرجمعیت جنوبیتر و تأمین آب شهرها و دریاچه آتاباسکا.
س2: پیامدهای انحراف رود اسلیمز چه بود؟
ج: خشک شدن دریاچه آتاباسکا، نابودی جنگلها و تالابها، بحران کمآبی و تخریب فرهنگ بومیان.
س3: بومیان چه اقداماتی برای احیای رودخانه انجام دادند؟
ج: اعتراضات و تجمعهای مسالمتآمیز، مطالبه حقوق خود از دولت و شکایت به سازمان ملل.
س4: وضعیت فعلی رودخانه اسلیمز چگونه است؟
ج: همچنان خشک و بدون آب است. دولت کانادا هیچ اقدام جدی برای احیای آن انجام نداده است.
س5: چه راهکارهایی برای نجات رود اسلیمز وجود دارد؟
ج: بازگرداندن آب به مسیر اصلی، احترام به حقوق بومیان، جبران خسارات و اجرای طرحهای احیای محیط زیست.
منبع مقاله: روایت دزدیده شدن رودخانه اسلیمز در کانادا