نابودی زعفران چهارمین بلای ملی - مجله آزات وب

با این حال این محصول امروز در معرض خطراتی است که شاید بتواند نابودی آن را رقم زند، کارشناسان از این عارضه به عنوان چهارمین بلای ملی یاد می نمایند.

به گزارش خبرنگاران، غلامرضا میری، رئیس اتحادیه زعفران فروشان خراسان رضوی، با بیان اینکه کسانی که در مزرعه مشغول جمع آوری گل زعفران هستند، باید از دستکش استفاده نموده و گل های جمع آوری شده داخل کیسه شیمیایی و ظرف های پلاستیکی یک بار مصرف ریخته نگردد بلکه از سبدهایی استفاده گردد که آن سبدها به این گل ها لطمه نزنند، سپس با همان سبدها امکان انتقال گل ها به مکان های جداسازی باشد.

وی اضافه نمود: باید سالن یا مکانی که جداسازی گل زعفران انجام می گردد، سالن یا مکانی باشد که اداره بهداشت آن را تایید کند. در حین کار نیز باید از کلاه و دستکش استفاده گردد در غیر این صورت زعفران آلوده به میکروب می گردد.

رئیس اتحادیه زعفران فروشان خراسان رضوی اظهار داشت: علاوه بر این نباید موی خانم ها یا آقایانی که زعفران را جداسازی می نمایند، در آن وجود داشته باشد، چون یک محموله 100 یا 200 کیلویی به خاطر وجود یک تار مو برگشت می خورد.

میری ادامه داد: زعفران باید بلافاصله بعد از جداسازی با هیتر خشک و در بسته های بهداشتی فایل آلومینیوم، ظرف فلزی، شیشه ای یا پلاستیکی بسته بندی گردد تا کیفیت زعفران حفظ گردد اما اگر این گیاه به شکل طبیعی یا در آفتاب خشک گردد، قدرت رنگ دهی خود را از دست داده و آلودگی به آن اضافه می گردد.

ظرفیت اشغال زایی حدود یک میلیون نفر در صنعت زعفران

رییس اتحادیه صادرنمایندگان زعفران خراسان رضوی در مورد میزان اشتغال زایی دائم این محصول توضیح داد: میزان اشتغال زایی این محصول در تولید، توزیع، تولید، بسته بندی و صادرات حدود یک میلیون نفر است. در حال حاضر در بخش تولید حدود 120 تا 130 هزار خانوار کشاورز و در بخش فرآوری حدود 20 تا30 هزار نفر مشغول فعالیت هستند.

میری ادامه داد: همچنین 50 واحد صادراتی زعفران در کشور فعالیت می نمایند که این واحدها معمولا بین 30 تا 50 نفر پرسنل دارند. هم اکنون حدود 360 واحد زعفران فروشی فعال است که در هر واحد آن بین 2 تا 5 نفر مشغول به کار هستند. اگر جداسازی 3 کیلو گل زعفران را برای یک نفر کارگر حساب کنیم، میزان اشتغال زایی زعفران نیز از یک میلیون نفر فراتر می رود.

رئیس اتحادیه صادرنمایندگان خراسان رضوی با بیان اینکه زعفران در بازار های خارجی حداکثر با 5 درصد اختلاف با قیمت داخلی آن به مشتریان خارجی فروخته می گردد، اظهار کرد: امسال عرضه و تقاضا در بازارهای داخلی کاهش داشته به این معنا که مصرف زعفران در داخل کاهش داشته اما در بازارهای خارجی تا انتها مرداد ماه براساس آمار گمرک حدود 6 درصد افزایش داشته است، در واقع برای صادرات طبق روال گذشته تقاضا وجود دارد.

میری اعلام کرد: در حال حاضر زعفران به 47 کشور صادر می گردد که بیشترین میزان آن به کشورهای امارات متحده عربی، اسپانیا، چین، آلمان، فرانسه، ایتالیا، استرالیا، نروژ، بلژیک، ژاپن، کره و کشورهای حوزه خلیج فارس است.

وی توضیح داد: افزایش کیفیت زعفران، حمایت از تولید نماینده، صادرات و صادرنماینده و ثبات قیمت می تواند ایران را در بازارهای جهانی ماندگار کند در غیر این صورت به محض اینکه خریداران خارجی، تامین نماینده و رقیبی برای ایران در بازارهای خارجی پیدا نمایند، قطعا سراغ این تامین نماینده ها خواهند رفت.

میری با اشاره به اینکه میزان احتکار زعفران ناچیز است، گفت: یکسری از دلالان در فصل برداشت از کشاورز زعفران ها را خریداری نموده و به امید اینکه در آینده این محصول گران تر گردد، آن را نگه داری می نمایند اما امسال بسیاری از این افراد متضرر شدند چون پس از فصل برداشت زعفران، این محصول اندکی گران شد اما در حال حاضر این محصول با افت قیمت روبرو بوده است.

میری اظهار امیدواری کرد امسال دلالانی که دنبال ایجاد اخلال و تنش در بازار هستند، از خرید زعفران صرف نظر نمایند.

بانک زعفران، طرحی که روی کاغذ باقی ماند

رئیس اتحادیه زعفران فروشان خراسان رضوی درخصوص طرح بانک زعفران اظهار داشت: براساس این طرح ما زعفران را از کشاورز به قیمت مصوب و هر قیمتی که کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی یا هر مکان دیگر مشخص کند، خریداری نموده و روی آن بررسی انجام داده و برچسب بررسی می زنیم.

میری افزود: زعفران های بررسی شده را تحویل بانک داده و سپس به همان میزان پولی که به کشاورز پرداخت نموده ایم، آن را از بانک گرفته و آن زعفران را زیر کلید بانک قرار می دهیم تا به عنوان پشتوانه و برای تنظیم بازار در بانک باشد. اگر روزی دلالان خواستند، در بازار اخلال ایجاد نمایند، زعفران پشتوانه را از بانک زعفران گرفته و پول آن به بانک پرداخت می گردد و با تزریق این زعفران به بازار نوسانات شدید قیمت رخ ندهد.

رئیس اتحادیه زعفران فروشان خراسان رضوی توضیح داد: طرح بانک زعفران روی کاغذ است و متاسفانه هیچکس از آن حمایت نمی نماید در حالی که اگر این طرح اجرا گردد، مطمئنا صادر نماینده ایرانی می تواند با خیال راحت در کشورهای هدف صادراتی با مشتری های خود قراردادهای مدت دار منعقد کند.

میری اضافه نمود: با اجرای این طرح اجازه نمی دهیم تاجران اسپانیا با تسهیلات 1.5 تا 2 درصدی که از بانک ها می گیرند، زعفران ایران را خریداری و در انبارهای خود نگهداری نمایند و به مشتریانی که به دلیل نوسانات قیمت نمی توانیم احتیاج آن ها را برآورده کنیم، زعفران بفروشند.

وی گفت: مسئولین و مقامات بیان می نمایند که چرا اسپانیا زعفران ما را خریداری نموده و به فروش می رساند اما اگر این مسائل و مسائل رفع گردد ایران می تواند در بازار حضور ماندگار داشته باشد و می توان به تدریج بازار را مدیریت نموده و دیگر اجازه نداد اسپانیا زعفران ایران را با برند و به نام زعفران اسپانیا بفروشد.

رئیس اتحادیه زعفران فروشان خراسان رضوی با اشاره به اینکه تا به امروز زعفران در بورس عرضه نشده است، ادامه داد: به دلیل ارزش اضافه نموده، اشغال فضای کم و عدم فسادپذیری این محصول، زعفران در منازل نگهداری می گردد و از سوی دیگر به علت تفاوت قیمت این محصول در شروع و انتها سال، امکان عرضه زعفران در بورس نیست. تاجرانی که زعفران را خریداری می نمایند، مشتری خود را دارند بنابراین دلیلی ندارد که این محصول را در بورس عرضه گذارند.

رئیس اتحادیه زعفران فروشان خراسان رضوی با اشاره به بزرگترین نقطه قوت و نقطه ضعف زعفران در چند ماه گذشته گفت: بزرگترین نقطه قوت زعفران در چند ماه گذشته ثبات قیمت این محصول بوده و بزرگترین نقطه ضعف آن نیز دلالان هستند. این دلال ها معمولا چه در زمان عرضه و در چه در زمانی دیگر برای ما مشکل ایجاد می نمایند به این معنا که در حال حاضر و در همین زمان رکود مجبور هستیم که زعفران را از دلال هایی که کشاورز نیستند و از معافیت ها استفاده می نمایند، بخریم.

بهزاد صادقی، یکی از اعضای شورای ملی زعفران، نیز در مورد مشکل تولیدنمایندگان زعفران اعلام کرد: در حال حاضر جهان حدود 320 تا330 تن زعفران در طول سال مصرف می نماید که این مقدار در خراسان رضوی و خراسان جنوبی تولید می گردد.

وی ادامه داد: اگر زعفران در غرب یا شمال ایران تولید گردد، امکان ارزان تر تولید شدن آن وجود دارد به دلیل اینکه در آن مناطق آب زیاد است اما خراسان که با کمبود آب روبرو بوده و رو به خشکسالی شدید است، در آینده برای کاشت محصولاتی مانند پنبه، چغندر و گوجه فرنگی که احتیاج به آب فراوان و آب تابستان دارد، آبی نداشته بنابراین تمام زندگی مردم در خراسان مرکزی و جنوبی وابسته به زعفران می گردد.

از بین رفتن کشت زعفران در خراسان رضوی و جنوبی، بلای چهارم ملی

عضو شورای ملی زعفران با اشاره به اینکه از بین رفتن کشت زعفران در خراسان مرکزی و جنوبی بلای چهارم ملی است، اظهار داشت: اگر کشت زعفران در این منطقه از بین رود، این بلا را می توان در ردیف خشکیدن دریاچه ارومیه قرار داد. این در حالی است که دریاچه ارومیه را می توان با تامین اعتبار درمان کرد اما اگر کشت محصول در خراسان ازبین رود، دیگر قابل بازگشت نخواهد بود و افغانستان و چین جانشین ایران در کشت زعفران می شوند.

وی افزود: در حال حاضر 190 هزار کشاورز زعفران کار به وسیله تولید زعفران ارتزاق می نمایند. اگر اعضای خانوار این 190 هزار کشاورز به طور میانگین 5 نفر باشند، زندگی حدود 900 هزار نفر به طور مستقیم به زعفران مرتبط است، بنابراین از بین رفتن کشت زعفران در خراسان مساله ای جدی است.

صادقی توضیح داد: سال گذشته از یک سو زعفران 2000 میلیارد تومان درآمد به منطقه تربت حیدریه تا بیرجند سرازیر نموده است؛ از سوی دیگر در کشوری که 6 میلیون بیکار داریم، این محصول به ازای 90 هزار نفر اشتغال دائم به وجود آورده است.

وی گفت: نبود نقدینگی یکی از مسائل تولیدنمایندگان زعفران است، بنابراین تولید نمایندگان مجبور هستند محصول خود را که در این فصل تولید می گردد، به قیمتی که دلالان مشخص می نمایند، بفروشند.

عضو شورای ملی زعفران خاطر نشان کرد: بزرگترین نقطه قوت زعفران 2000 میلیارد تومانی است که به منطقه می آورد و 3 تا 4 برابر از سهم نفت را به 190 هزار نفر می دهد اما نقطه ضعف آن توسعه کشت زعفران در مناطق دیگر است. در حال حاضر 80 هزار هکتار زمین زیر کشت زعفران است که باید سطح آن را کاهش داده و راندمان و عملکرد را بالا برد. عملکرد زعفران ایران 3500 گرم در هکتار است که باید این میزان 10 کیلو در هر هکتار گردد.

وی ادامه داد: اگر 3500 گرم زعفرانی که از 90 هزار هکتار به دست می آید به 10 کیلو در هکتار برسد، این میزان تولید را می توان تنها در 30 هزار هکتار سطح زیرکشت به دست آورد و در نتیجه از هدر رفت آب در 60 هزار هکتار دیگر جلوگیری خواهد شد. برای رقابت در جهان و ایستادن در مقابل کشورهایی مانند چین و افغانستان باید زعفران را ارزان و با هزینه کم تولید کرد. یکی از راه کارهای بالا بردن راندمان تولید زعفران آبیاری تحت فشار است.

طرح جامع زعفران احتیاجمند تامین بودجه

عضو شورای ملی زعفران با گلایه از به زمین ماندن طرح جامع زعفران گفت: در این طرح همه موارد مربوط به زعفران از تولید تا صادرات و حل گره های آن دیده شده است. اگر اعتبار این طرح تهیه گردد، در طول 4سال تمام این مسائل حل خواهد شد.

صادقی با اشاره به اینکه این طرح در دولت قبل تصویب شده است، توضیح داد: سال 87 یا 88 صادرات زعفران به 400 میلیون دلار رسید. در صورتی که اعتبار مورد احتیاج برای طرح جامع زعفران تامین گردد، می توان ارزآوری صادرات زعفران را از یک میلیارد دلار نیز بیشتر کرد.

وی در مورد تقلبات زعفران اظهار داشت: در حال حاضر عمده ترین خریدار قسمت سفید زعفران کشور دبی است. قاچاقچیان این قسمت از گل زعفران را کیلویی خریداری نموده و به قیمت های خیلی ارزان به دبی صادر می نمایند. سپس این نوع زعفران را رنگی نموده، با زعفران اصلی مخلوط می نمایند و با برند دبی بسته بندی و صادر می گردد. این زعفران با قیمت کیلویی 5 تا 6 میلیون تومان به جهان فروخته می گردد، این در حالی است که دبی زعفران کار نیست.

افزایش کشفیات قاچاق پیاز زعفران در امسال

مسعود عاطفی، مدیر کل گمرگ مشهد، در مورد آمار مقایسه ای صادرات زعفران در 6 ماهه نخست سال 95 از لحاظ وزن و ارزش دلاری از گمرکات خراسان رضوی اظهار داشت: زعفران در بسته بندی بیش از 30 گرم، 47 هزار و 44 کیلوگرم به ارزش ریالی 67 میلیون و 303 هزار و 669 دلار صادر شده است. انواع زعفران دربسته بندی بین 10 تا 30 گرم آماده برای خرده فروشی 10 هزار و 95 کیلوگرم و 15میلیون و 192 هزار و 544 دلار از نظر ارزش ریالی بوده است.

وی توضیح داد: زعفران دربسته بندی بیش از 30 گرم در 6 ماهه نخست سال 1395نسبت به مدت مشابه سال قبل، از نظر وزنی 113درصد و از نظر ارزشی 122 درصد و انواع زعفران دربسته بندی بین 10 تا 30 گرم آماده برای خرده فروشی 64- در وزن و 63- درصد در ارزش تغییر داشته است.

عاطفی ادامه داد: همچنین زعفران خرد نشده یا سائیده نشده در بسته بندی کمتر از 10 گرم، 1071 کیلوگرم به ارزش ریالی یک میلیون و 690 هزار و 481 دلار صادر شده و میزان صادرات انواع پودر زعفران دربسته بندی بین 10 تا 30 گرم آماده برای خرده فروشی 21 کیلوگرم به ارزش ریالی 38 هزار و 893 دلار بوده است.

عاطفی گفت: در این مدت زعفران خرد نشده یا سائیده نشده دربسته بندی کمتر از 10 گرم از لحاظ وزنی 62- درصد و از لحاظ ارزشی 61- درصد، انواع پودر زعفران در بسته بندی بین 10 تا 30 گرم آماده برای خرده فروشی از نظر وزنی 91 درصد و از لحاظ ارزشی 113 درصد تغییر را نشان می دهد.

وی ادامه داد: پودر زعفران در بسته بندی کمتر از 10 گرم، 16 کیلوگرم به ارزش ریالی 35 هزار و 549 دلار بوده است که از لحاظ وزنی 83- و از لحاظ دلاری 79- درصد تغییر نموده است.

ناظر گمرکات خراسان رضوی گفت: میزان صادرات برای انواع زعفران مذکور در 6 ماهه نخست سال گذشته 52 هزار و 911 کیلوگرم به ارزش 75 میلیون و 764 هزار و 249 دلار بوده است اما در6 ماهه نخست امسال، 58 هزار و 247 کیلوگرم به ارزش 84 میلیون و 261 هزار و 136 دلار صادرات انجام شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، از نظر وزنی 10درصد و از نظر ارزشی 11درصد تغییر داشته است.

عاطفی اضافه نمود: زعفران از گمرکات خراسان رضوی به کشورهای امارات متحده عربی، اسپانیا، چین، هنگ کنگ، فرانسه، استرالیا، کانادا، انگلستان، ترکیه و عراق صادر می گردد.

وی توضیح داد: کالای صادرات زعفران به استناد دستور اداره استاندارد مشمول استاندارد اجباری بوده و صادرات از پرداخت هرگونه عوارضی معاف است.

عاطفی به میزان کشفیات قاچاق پیاز زعفران در 6 ماهه نخست سال 1395 اشاره نمود و گفت: از گمرک دوغارون در 3 فقره پرونده، 98 کیلوگرم پیاز زعفران به ارزش 6 میلیون و 930 هزار ریال کشف شده است.

افشاری، دبیر کمیسیون برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان رضوی، با بیان اینکه کشفیات قاچاق پیاز زعفران در سال گذشته 143 هزار و 900 کیلوگرم بوده که این میزان در 6 ماهه اول امسال 199 هزار و 868 کیلوگرم بوده است.

دبیر کمیسیون برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان رضوی در مورد ارزش ریالی این کشفیات اظهار کرد: ارزش ریالی این کشفیات بستگی به وزن پیاز دارد. پیاز زعفران 2 گرمی ارزش زیادی ندارد اما پیاز زعفران با وزن 8 گرم به بالا ارزش داشته و معمولا 4 یا 5 هزار تومان در هر کیلو خرید و فروش می گردد.

وی با بیان اینکه 120هزار تن پیاز زعفران مازاد تولید داریم، اضافه نمود: این در حالی است که ارسال پیاز زعفران به دلیل اینکه گفته می گردد جزو ذخایر استراتژیک استان است، به سایر استان ها و خارج از کشور نیز ممنوع شده و به لحاظ قانونی امکان ارسال نیست مگر اینکه به صورت قاچاق برده گردد.

دبیر کمیسیون برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان رضوی اظهار داشت: جهادکشاورزی باید یک برنامه یا پروژه مطالعاتی برای استفاده از پیاز زعفران به غیر از اجازه کشت مجدد آن انجام دهد. اصلی ترین مقصد پیازهای زعفران افغانستان است و چندین محموله در این راستا تا به حال کشف و ضبط شده است.

وی افزود: در منطقه تربت حیدریه، زاوه، گناباد و کاشمر نیز این مساله وجود داشته اما بیشترین کشفیات از جنوب استان بوده است. در حال حاضر کشور ما 75 درصد مصرف زعفران جهان را تامین می نماید، به دلیل مازاد تولید زعفران، این محصول به خارج از کشور قاچاق نمی گردد بلکه باید صادر گردد در غیر این صورت قیمت این محصول افت شدیدی پیدا نموده و کشاورز نیز متضرر خواهد شد.

انتهای پیغام