نوسان نرخ برنج روزانه شد - مجله آزات وب

به گزارش همشهری، دیروز وزیر جهاد کشاورزی کاهش 20 درصدی فراوری برنج به دلیل خشکسالی را عامل گرانی برنج ایرانی معرفی و اظهار داشت: با عرضه ذخایری که در شرکت بازرگانی دولتی وجود دارد، بازار برنج کنترل می گردد. با جمیل علیزاده شایق، دبیر انجمن فراوری نمایندگان برنج ایران تبادل نظر نموده ایم.

وزیر جهادکشاورزی کاهش 20 درصدی فراوری را عامل گرانی برنج قلمداده نموده، شرایط امسال فراوری برنج چگونه است؟

معین نیست وزیر جهاد کشاورزی کاهش 20 درصدی فراوری برنج را در مقایسه با کدام دوره زمانی اعلام نموده است. اگرچه مسئولان معتقدند وقتی این درصد ها را اعلام می نمایند مبنای محاسبه مدت زمان مشابه سال گذشته است.

واقعیت آن است که این اندازه کاهش فراوری در مقایسه با سال 1399 بوده است، اما باید توجه کرد سال های 98 و 99 دوران طلایی و سال های استثنایی برای فراوری برنج بود؛ زیرا در این سال ها به دلیل بارندگی خوب در آغاز سال و تامین آب موردنیاز کشت برنج و آفتاب مناسب در فصل تابستان که 2 پیش شرط اصلی فراوری برنج است، شاهد بهبود کمی و کیفی فراوری برنج بودیم و اندازه فراوری برنج به 2 میلیون و 450 هزار تن برنج رسید، اما امسال به دلیل کاهش بارندگی و شرایط نه چندان مناسب جوی، اندازه فراوری برنج به 2 میلیون و 200 تا 2 میلیون و 250 هزار تن رسیده است (حدود 10 درصد کمتر از سال قبل).

در صورتی که مبنای مقایسه فراوری برنج در امسال را اندازه فراوری این محصول در سال 97 قرار دهیم که شرایط جوی مانند امسال بوده و 2 میلیون و 250 هزار تن برنج فراوری شده، امسال هیچ کاهشی در فراوری برنج نداشته ایم. با این فرایند وزارت جهاد کشاورزی نباید افزایش یا کاهش فراوری برنج را به حساب خودش بگذارد؛ به طور مثال در سال 99 به دلیل بارندگی خوب در استان خوزستان 200 هزار هکتار برنج کاری داشتیم.

یعنی کاهش سطح زیرکشت برنج عامل اصلی افت فراوری و گرانی بوده است؟

بار ها به مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام نموده ایم که برای فراوری برنج و سایر محصولات باید الگوی کشت مدون داشته باشیم تا شاهد نوسان فراوری به دلیل افزایش یا کاهش سطح زیر کشت نباشیم. وقتی در سال گذشته سطح زیرکشت برنج در استان خوزستان به 200 هزار هکتار رسید، بعضی انتظار داشتند که امسال هم همین اندازه برنج در استان مذکور کشت گردد؛ در حالی که در استان خوزستان حداکثر ظرفیت کشت برنج 60 هزار هکتار است.

اگرچه در سال های قبل هم کشت برنج در بعضی منطقه ها ممنوع شد، اما مسئولان نگفتند این کشاورزان به جای برنج باید چه محصولی کشت نمایند و در این زمینه هیچ الگوی کشت مدونی ارائه نشد. بخشی از کاهش فراوری برنج در امسال هم به دلیل رعایت نشدن الگوی کشت این محصول بوده است؛ ضمن اینکه با توجه به خشکسالی، کشت برنج در منطقه ها کم آب متوقف شده است.

اندازه کاهش سطح زیر کشت و فراوری برنج در گیلان و مازندران چقدر بوده است؟

در سال های گذشته در استان های گیلان و مازندران سطح زیر کشت برنج به 230 تا 240 هزار هکتار می رسید. سال هاست که این سطح زیر کشت تقریبا ثابت مانده، اما در استان های مازندران و گیلان گاهی به دلیل صرفه مالی، کشاورزان در منطقه های به کشت برنج اقدام می نمایند که مورد تایید کارشناسان نیست. مثلا 2 سال قبل شاهد کشت برنج در نوار ساحلی، از بندر ترکمن تا آستارا بودیم.

این نواحی خاکی شنی دارد و آب به راحتی نفوذ می نماید. در سال های 98 و 99 با کشت برنج در نوار ساحلی، سطح زیر کشت برنج در استان های گیلان و مازندران به 260 تا 270 هزار هکتار افزایش یافت، اما مبنای اصلی سطح زیر کشت برنج در این دو استان بین 230 تا 240 هزار هکتار است.

با این فرایند اگرچه امسال در 2 استان گیلان و مازندران هیچ کاهشی در سطح زیر کشت فراوری برنج نداشته ایم، اما در استان گلستان که دارای 3 اقلیم متفاوت در بندر ترکمن، آشوراده و گنبد است، سطح زیر کشت برنج در بعضی منطقه ها خشک کاهش یافت.

در این استان وقتی بارندگی خوب باشد بین 20 تا 25 هزار هکتار نسق زراعی برای کشت برنج وجود دارد، اما در سال 99 تا 60 هزار هکتار از اراضی این استان زیر کشت برنج رفته بود که امسال با کاهش بارش ها، سطح زیر کشت برنج در این استان هم کمتر شده است.

با این فرایند دلیل اصلی افزایش اخیر قیمت برنج چیست؟

باید بپذیریم که قیمت برنج هم تابع نرخ تورم است؛ نرخی که به طور رسمی 46.1 درصد اعلام شده و نه فقط بر قیمت مرغ، تخم مرغ و شیر تاثیر داشته، بلکه زمینه افزایش قیمت همه اقلام کالایی را فراهم نموده که برنج هم از این قاعده مستثنا نیست.

از سوی دیگر سال هاست کوشش هـایی برای مکاهماسیون و تسطیح و یکپارچه سازی شالیزار ها انجام شده، اما از سال گذشته طرح یکسان سازی اراضی کشاورزی متوقف و مکاهماسیون این اراضی هم به دلیل تحریم ها و مسائل خرید و واردات ماشین ها متوقف شد.

علاوه بر آن از فراوری ماشین های داخلی هم حمایت نشد و با این فرایند، کشاورزان مجبور به بازگشت به فراوری سنتی و استفاده از کارگران در شالیزار ها شدند، اما این کارگران همچون کارگران سال های گذشته نبوده و به کارگیری آن ها نیازمند پرداخت دستمزد های بالا بود؛ به نحوی که امسال هزینه کارگر ساده در استان های مازندران و گیلان روزانه تا 700 هزار تومان افزایش یافت.

درحالی که 75 تا 90 درصد هزینه تمام شده فراوری برنج، هزینه های کارگری و ماشین هاست و کود، سم و... سهم چندانی در قیمت تمام شده برنج ندارد. با این شرایط هزینه تمام شده فراوری برنج افزایش یافته است. نرخ برنج ایرانی از مرز 50 هزار تومان عبور نموده است.

حداکثر قیمت برنج مرغوب ایرانی چقدراست؟

نمی توان قیمت برنج مرغوب ایرانی را در تهران یا سایر کلانشهرها، ملاک مشخص قیمت این محصول دانست، بلکه مبنای محاسبه نرخ برنج ایرانی، قیمت این محصول در مراکز فراوری شمال کشور با احتساب هزینه های حمل ونقل و سود معقول است. متاسفانه برنج ایرانی وقتی از مراکز فراوری در شمال کشور به تهران می رسد با مسائل چندگانه ای روبرو است؛ به گونه ای که هم قیمت برنج و هم درصد ناخالصی و خرده آن افزایش می یابد و هم به دلیل اختلاط با برنج های پرمحصول ایرانی و هندی با افت شدید کیفیت روبرو می گردد.

این در حالی است که خرده برنج نباید بیش از 2 تا 3 درصد باشد. نظارت بر قیمت خرده فروشی برنج بر عهده فراورینمایندگان نیست و همانطور که بار ها اعلام نموده ایم، باید سازمان های نظارتی در خصوص تفاوت شدید قیمت برنج از مراکز فراوری تا سطح خرده فروشی جوابگو باشند.

بالاخره قیمت فروش هر کیلوگرم برنج مرغوب ایرانی در مراکز فراوری چقدر است؟

اکنون بایدی در مشخص قیمت برنج نداریم؛ زیرا هر کسی ساز خودش را می زند. شرایط به گونه ای شده که اکنون نمی توان مبنای قیمت معینی را برای برنج در مراکز فراوری یا سطح خرده فروشی پیش بینی کرد؛ زیرا به دلیل افسارگسیختگی و شوک قیمتی همه اقلام کالایی هر روز شاهد نوسان قیمت ها در بازار برنج هستیم. یکی باید این افسارگسیختگی را نه تن ها در خصوص برنج، بلکه برای سایر اقلام کالایی هم متوقف کند.