درگذشت جواهرلَعْلْ نِهْرو اولین نخست وزیر هند، وقوع جنگچالدران بین قوای صفوی و عثمانی در نزدیکی تبریز
به گزارش مجله آزات وب، خبرنگاران: در ابتدای جنگ، پیروزی با سپاه ایران بود، ولی به علت کثرت نیروهای عثمانی، شکست بر ایران، مستولی شد و با کشته شدن سرداران ایرانی و اسارت حرم شاه، اسماعیل صفوی مجبور به عقب نشینی گشت.
به گزارش خبرنگار گروه رسانه های دیگر خبرنگاران، مهمترین رویدادهای تاریخی روز 6خرداد ماه به شرح زیر است:
رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی (6 خرداد 1392)
درگذشت استاد عبدالجواد ادیب نیشابوری معروف به ادیب اول (1305 ش)
عبدالجواد ادیب نیشابوری معروف به ادیب اول در حدود سال 1242 ش (1281 ق) در یکی از روستاهای اطراف نیشابوربه دنیا آمد. وی در چهارسالگی بر اثر بیماری آبله نابینا شد و پس از مداوای بسیار، اندکی از بینایی چشم چپ را به دست آورد. ادیب دارای حافظه ای قوی بود و در اندک زمانی خواندن و نوشتن فارسی و عربی را آموخت. او در 16 سالگی راهی مشهد شد و درس خود را ادامه داد. کم کم به تدریس روی آورد و هر سال حوزه درسش رونق می یافت و شاگردان فاضلی در حلقه درسش پرورش یافتند. با این که بر اثر کم بینا بودن، مطالعه برایش بسیار سخت بود ولی او معلومات فراوانی را با مطالعه به دست آورد.
ادیب علاوه بر فنون ادبی، در حکمت الهی و طبیعی، نجوم، حساب، جبر و هندسه و... مهارت داشت و از طب علمی، فقه، اصول، حدیث و رجال نیز بهره ای وافی داشت. دیوان اشعار ادیب به نام لَئالی مکنون و نیز رساله ای در جمع بین عروض فارسی و عربی و شرح مُعَلَّقات سبعه از جمله آثار اوست. پایان این شاعر وارسته و مربی نمونه پس از چهل و سه سال تدریس، در ششم خرداد 1305 ش برابر با پانزدهم ذی قعده سال 1344ق در 64 سالگی دارفانی را وداع گفت و در حرم مطهر رضوی(ع) در مشهد مقدس مدفون شد.
درگذشت علامه محمد بن عبدالوهاب قزوینی محقق و مصحح معاصر ایرانی (1328 ش)
محمد بن عبدالوهاب قزوینی در حدود 1255 ش (1294 ق) در تهران تولد یافت. وی تحصیلات علوم قدیمه را در تهران به پایان رساند و پس از مدتی از محضر درس فقه آیت اللَّه شیخ فضل اللَّه نوری و کلام و حکمت قدیمِ شیخ علی نوری بهره برد. محمد قزوینی همچنین از استادانی همچون میرزا حسن آشتیانی، شیخ هادی نجم آبادی، سید احمد ادیب پیشاوری، محمد مهدی قزوینی و ذکاءالملک فروغی استفاده نمود و زبان فرانسه را نیز فراگرفت. علامه قزوینی در سایه استعداد شگفت آور خود، مراتب علمی را طی کرد و به کسب علوم و تحقیق در مبانی هنر و فلسفه پرداخت. وی در سال 1283 ش به دعوت برادر خود میرزا احمد خان به انگلیس و فرانسه و بعد به آلمان رفت و با مستشرقان اروپایی از جمله هانری ماسه، ادوارد براون و ولادیمیر مینورسکی آشنا شد و با آنان در مسائل فرهنگی ایران همکاری نمود.
علامه قزوینی در سال 1318 ش پس از حدود 35 سال اقامت در اروپا به ایران بازگشت و پیوسته به تعلیم و تدریس و مطالعه پرداخت. وی از نوادر نوابغی بود که وسعت معلومات جدید و قدیم را با غریزه کنجکاوی و دقت در هر چیز و داشتن روش انتقادی علمی و انصاف و بی طرفی را جمع داشت. بزرگ ترین فضل قزوینی این است که وی پس از آن که علوم قدیم و اسلامی را فراگرفت، چون گذارش به اروپا افتاد، بر اثر عشق سوزانی که به فراگرفتن هر چیز داشت، تحقیقات اندیشمندان آن سرزمین را نیز مورد مطالعه دقیق قرار داد. دامنه آثار علامه قزوینی کتب متعددی می باشد که شامل تصحیح مرزبان نامه، چهار مقاله عروضی، تذکرة لباب الالباب، ترجمه لوایح جامی به فرانسه و تألیف رساله های گوناگون. از شایسته ترین خدمات به جای مانده از علامه قزوینی در فرهنگ و ادب ایران، تهیه عکس و نسخه برداری از کتب خطی فارسی موجود در موزه های اروپا است. او ده سال آخر عمر را در ایران سپری کرد و پایان در جمعه 6 خرداد 1328 ش برابر با 28 رجب 1368 ق در 86 سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت و در جوار حضرت عبدالعظیم در ری به خاک سپرده شد.
شهادت شهید جعفر خزائی (1361ش)
شهید جعفر خزائی، پنجم فروردین ماه 1335ش در مالچه شیخ در خانواده ای مذهبی و متدین چشم به جهان هستی گشود. ایام طفولیت را در دامان مادری متین و متعهد و قهرمان پرور پشت سر گذاشت. او در همان دوران کودکی در مکتب خانواده، درس مذهب و اسلام و گذشت و فداکاری را آموخت و از همان ایام، فردی با ایمان و خوش برخورد بود و مهربان بود. پس ار پشت سر گذاشتن روزهای کودکی و نوجوانی، به خدمت مقدس سربازی اعزام شد. شهید خزائی از حوزه اعزامی کنارتخته در درجه ناوی رسته تفنگ داری در حمل قرار گاه پشتیبانی بندر امام خمینی (پهلوی سابق) خدمت را پشت سر گذاشت. پس از خدمت سربازی، برای امرار معاش راهی شهر اصفهان شد و کار خود را در کارخانه ذوب آهن آغاز کرد.
پس از یک سال کار، ازدواج کرد که ثمره 5 سال زندگی مشترک شهید بزرگوار، یک فرزند دختر و یک فرزند پسر است. شهید خزائی به دنبال اوج گیری مبارزات مردمی انقلاب اسلامی، خود را عاشقانه در موج بنیان کن انقلاب افکند و به منظور سرنگونی رژیم طاغوت، در فعالیت های انقلابی شرکت فعالانه ای داشت. پس از آغاز جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم بعثی عراق علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، از طرف کارخانه به مدت 45 روز به جبهه اعزام شد و پس از آن مرتباً با مرخصی های بدون حقوق به جبهه می رفت و همواره می گفت: تا خرمشهر آزاد نشود، دست از جبهه و جنگ و دفاع برنمی دارم. جعفر خزائی، پایان در تاریخ ششم خرداد ماه سال 1361 هجری شمسی در سن بیست و شش سالگی به درجه رفیع شهادت نائل و پیکر پاکش در کربلای معلی به خاک سپرده شد. شهید خزائی، علاقه زیادی به دین مبین اسلام داشت و پیرو راستین خط امام (ره) بود. این شهید والامقام، مردی متواضع و یک پارچه صداقت بود و می گفت: هر کاری می کنید باید برای جلب رضای خدا باشد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری (16 رجب 1434)
درگذشت ابن خیرون محدث مسلمان(539 ق)
ابومنصور محمد بن عبدالملک بن حسن بن ابراهیم عطار، معروف به ابن خیرون، محدث و استاد علم قرائت در خاندانی که همه از رجال حدیث و قرائت بوده اند، در سال 454 ق در بغداد به دنیا آمد. وی علم قرائت را از مشایخ معروف زادگاه خود مانند ابوالبَرکات و عبدُالسّیّد فرا گرفت. از جمله آثار او المِفتاح و المُوَضّح در باره ی قرائات دهگانه است که نسخه ای از آنها در دسترس نیست. ابن خیرون در حدیث نیز دستی داشته و مورد وثوق بزرگان حدیث می باشد. پایان ابن خیرون در شانزدهم رجب سال 539 ق در 85 سالگی در بغداد درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
وقوع جنگ چالدران بین قوای صفوی و عثمانی در نزدیکی تبریز(920 ق)
پس از روی کار آمدن سلطان سلیم اول، رابطه ایران و عثمانی رو به تیرگی بیشتر نهاد. او به سمت نواحی غربی ایران لشکرکشی کرد و در سال 920 ق جنگ سختی در چالدران از نواحی ماکو بین شاه اسماعیل صفوی و سلطان سلیم عثمانی روی داد. شاه اسماعیل که قسمت اعظم قشونش در آسیای مرکزی مشغول جنگ با ازبکان بودند، تصمیم به جنگ تدافعی گرفت، زیرا نیروهای عثمانی دو برابر قوای ایران بود. در ابتدای جنگ، پیروزی با سپاه ایران بود، ولی به علت کثرت نیروهای عثمانی، شکست بر ایران، مستولی شد و با کشته شدن سرداران ایرانی و اسارت حرم شاه، اسماعیل صفوی مجبور به عقب نشینی شد. در این جنگ سه هزار عثمانی و دو هزار ایرانی کشته شدند ولی علت اصلی در شکست شاه اسماعیل، وجود توپخانه ی عثمانی بود که جنگ را به نفع ترک ها به پایان رساند. پس از عقب نشستن سپاهیان صفوی، سلطان سلیم تبریز را اشغال کرد، ولی به زودی بر اثر مقاومت ملی، مجبور شد تبریز و آذربایجان را تخلیه کند. گویند پس از این واقعه،کسی شاه اسماعیل راخندان ندید.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی (27 می 2013)
مرگ لوچیا دلا روبیا هنرمند برجسته ایتالیایی (1482م)
لوچیا دلا، روبیا هنرمند برجسته ایتالیایى در 13 فوریه 1400م در فلورانس ایتالیا به دنیا آمد. وی از جوانی به زرگری روی آورد اما پس از چندی به عنوان یک هنرمند و مجسمه سازی برجسته مطرح شد. در این زمان بعضی آثار وی نشان گر استفاده او از نمونه های باستانی و هم چنین روحیه شاد و انسان دوست او می باشد. وی قبل از آن پیروز شده بود کاربرد لعاب سرب شیشه ای راکشف نماید و در واقع اسلوب استفاده از لعاب های مختلف رنگی در مجسمه های سفالین را ابداع نماید. این مسئله باعث محدود شدن آثار وی به کارهای تزئینی و معماری شد و در نتیجه راستا کارهای وی به سوی سفارش های بزرگ و پرزرق و برق و تجملاتی سوق داده شد. با این حال از ارزش کار و آثار روبیا نکاست. وی بعدها درهای برتری کلیسای جامع، تندیس بچه ها یتیم و ده ها اثر دیگر را پدید آورد. از دیگر آثار روبیا پنج لوح مرمرین برای برج حوتو است. در سال های بعد سردر صندوق خانه کلیسا رابا الواح سفالین آراست. این الواح حاوی صحنه هایى از رستاخیز و صعود مسیح(ع) بود و به سبب تازگی، ظرافت ذوق و سلیقه بکار رفته در آنها مورد تمجید و ستایش واقع شد. از روبیا آثار فراوانی در بسکمک از شهرها و موزه های جهان وجود دارد، کارگاه و هنر وی پس از مرگش در خاندانش ادامه یافت. لوچیا دلا، روبیا پایان پس از 82 سال زندگی در 27 مه سال 1482م درگذشت.
درگذشت رابِرْتْ کُخْ باکتری شناس معروف آلمانی و کاشف عامل بیماری سِل (1910م)
رابرت کُخ باکتری شناس و پزشک برجسته آلمانی در 11 دسامبر 1843م در شهر هارتْزْ آلمان به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات خود در رشته پزشکی، مطالعات و تحقیقات گسترده ای را درباره علل بعضی از بیماری ها هم چون وبا، سل و سیاه زخم آغاز کرد. کُخ پس از تکمیل روش کشتِ میکروب ها، آن ها را به وسیله رنگ کردن در زیر میکروسکوپ مشاهده کرد و پی برد که باسیل های بسیار کوچکی در خون گوسفند یا حیوان مریض وجود دارد. کخ عاقبت توانست با پرورش و نگهداری این باسیل، نظریه خویش را اثبات نموده و سرم این مرض را بسازد. این عمل باعث شد که از تلفات زیاده از حد احشام جلوگیری شود. کخ در سال 1880م به عضویت شورای سلطنتی بهداشت برلین انتخاب شد و از آن پس تحقیقات خود را برای کشف میکروب سل که از دیرباز به طاعون سفید مشهور بود، آغاز کرد.
این مطالعات در نهایت منجر به کشف میکروب سل در 24 مارس 1882م شد و کُخ پس از چندی اظهار داشت که می توان همه جانداران را در اثر تلقیح این سرم از امراض مختلف مصون داشت. در سال 1905، کخ به دلیل تلاش در راه گسترش علم و کشف باسیل سل، پیروز به اخذ جایزه نوبل پزشکی شد و دانشمندان زمان، پس از تایید نظرات او، وی را در شمار بزرگ ترین مکتشفین قرار دادند. کخ سفرهای زیادی به افریقا برای تحقیق درباره مرض خواب، مالاریا و طاعون انجام داد و دریافت که مرض خواب که هزاران افریقایى را به کام مرگ کشانده بود، در اثر نیش پشه ای به نام تسه تسه است. به تدریج کخ در اثر فعالیت زیاد و ناراحتی های ناشی از آن مریض و ضعیف شد، تا این که کاشف سل که خود نجات دهنده جان میلیون ها انسان بود در 27 مه 1910م در 67 سالگی بر اثر مرض سل درگذشت. رابرت کُخ بدون شک بعد از لویی پاستور کاشف پنی سیلین، بزرگ ترین میکروب شناس جهان است و خدمات ارزنده او در راه بسط علم، هیچ گاه از یادها نخواهد رفت.
شکست قیام مسلمانان مراکش علیه استعمارگران اروپایی (1926م)
با آغاز استعمار شمال افریقا توسط غارتگران اروپایى، ساکنان و قبایل مناطق در برابر استعمارگران به مقابله برخاستند و خواستار خروج آنان از سرزمین های خود شدند، یکی از این افراد، عبدالکریم رِیفی رهبر قیام مسلمانان ناحیه رِیْفْ مراکش بود که سال ها با متجاوزین اسپانیایى جنگید و پیروزی های چشم گیری نیز به دست آورد. پیروزی های او بر ارتش اسپانیا، وحشت قوای فرانسه را که در شمال افریقا دارای متصرفاتی بود، برانگیخت. از این رو، در اوایل سال 1924م نیروهای فرانسوی به منظور جلوگیری از گسترش قیام مردم منطقه ریف به کمک اسپانیا آمدند و تهاجم همه جانبه ای را علیه مردم این منطقه آغاز کردند. پایان با دستگیری رهبران جنبش ضد استعماری و کشتار هزاران نفر از مردم این منطقه، قیام مردم مراکش در 27 مه 1926م سرکوب شد. (ر.ک: 18 فوریه)
وقوع کودتای نظامی در ترکیه و به قدرت رسیدن ژنرال جمال گورسِل (1960م)
استبداد و فساد حکومت در زمان عدنان مُندَرِس نخست وزیرترکیه باعث وقوع اعتراضاتی در شهرهای این کشور شد. به همین دلیل، دولت اعلام حکومت نظامی نمود و به وسیله نیروهای مسلح، تظاهرات مخالفین را در هم شکست. در سوم ماه مه 1960، ژنرال جمال گورسِل، فرمانده نیروی زمینی ارتش ترکیه، در نامه ای به عدنان مندرس خواستار توجه به لزوم انجام اصلاحات سیاسی در کشور به منظور مهار مقاومت های مردمی به ویژه اعتراضات دانشجویى شد که این درخواست با بی توجهی مندرس روبرو شد. در روز 21 همان ماه، تعدادی از افسران ارتش دست به اغتشاشاتی زدند و پایان در 27 مه 1960م، دولت مندرس با یک کودتای نظامی که از طرف کمیته وحدت ملی به رهبری ژنرال گورسل صورت داده شده بود، سرنگون شد و این کمیته قدرت را در دست گرفت. در روز بعد از کودتا ژنرال گورسل به قدرت رسید و سپس به ریاست جمهوری ترکیه دست یافت. عدنان مندرس نیز، چند ماه بعد به اتهام سوء استفاده از قدرت و زیر پاگذاشتن قانون اساسی و... اعدام شد.
درگذشت جواهرلَعْلْ نِهْرو سیاست مدار برجسته و اولین نخست وزیر هند (1964م)
جواهر لعل نهرو، سیاستمدارِ استقلال طلب و اولین نخست وزیر هند، در 14 نوامبر سال 1889م در اللَّه آباد هند به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات خود در رشته حقوقِ دانشگاه کمبریج انگلستان، به قضاوت در هند مشغول شد. نهرو در سال 1918م به مجلس هند راه یافت و در 1929م به ریاست مجلس رسید. او در1920 درنهضتی که به رهبری مهاتما گاندی با هدف آزادی هند از سلطه سیاسی انگلستان به راه افتاد شرکت کرد و با نهضت های ملی همراهی نمود. نهرو در طول مبارزات ضداستعماری خویش 10 بار دستگیر و زندانی شد و روی هم رفته، در حدود سیزده سال از عمر خود را در زندان گذراند. نهرو در سال های زندان هم بیکار ننشست و به نگارش کتب مختلفی پرداخت. نهرو در همین سال ها، طی مسافرتش به مسکو تحت تاثیر مارکسیسم قرار گرفت و بعضی از روش های مبارزه کمونیست ها را در هند به کار بست. البته مهاتما گاندی که مبتکر اصل مبارزه منفی بود، غالباً با نظریات نهرو درباره شدت عمل و تحرک بیشتر در مبارزه مخالفت می کرد.
نهرو نیز که از نفوذ کلام گاندی در میان مردم هند آگاه بود و در عین حال احترام عمیقی نسبت به او داشت، روش های خود را در مبارزه تعدیل می نمود. جواهر لعل نهرو پس از استقلال هند، به عنوان اولین نخست وزیر این کشور انتخاب شد و تا زمان مرگ، به مدت هفده سال، رهبری بلامنازع هند را برعهده داشت. نهرو در این مدت در صحنه سیاست بین المللی نیز درخشید و همواره به عنوان یک شخصیت برجسته و صلح دوست مورد احترام مجامع جهانی بود. وی بنیادهای سیاسی - اقتصادی هند را پایه گذاری کرد و از یک کشور استعمارزده و بلادیده و دستخوش تفرقه، قدرت یکپارچه ای را در جنوب آسیا پدید آورد. کار مثبت عمده نهرو برای هند، اصرار وی بر این امر بود که هند به صورت یک دموکراسی غیرمنفک از آرمان های جهانیی و غیردینی باقی بماند. وی با گذراندن قانونی، نظام طبقه در هند را برانداخت و کارهایی که برای از بین بردن فقر و عقب ماندگی انجام داد، سبب ایجاد انقلاب اساسی اجتماعی و اقتصادی شد. نهرو از قهرمانان استقلال هند و از رهبران متفکر مبارزات مردمی این کشور طی سال های استقلال به شمار می رود. او هم چنین به اتفاق جمال عبدالناصر و ژوزف تیتو و احمد سوکارنو رهبران وقت مصر، یوگسلاوی و اندونزی از بنیان گذاران جنبش عدم تعهد به شمار می فرایند و حیثیتی بین المللی دارند. جواهر لعل نهرو در ژانویه 1964م دچار حمله قلبی شد و نیمی از بدنش فلج شد تا این که پایان در بیست و هفت مه 1964م در هفتاد و پنج سالگی درگذشت.
منبع: راسخون
خبرنگاران: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای بازنشر می شود.
منبع: تسنیم